Quân đội Israel đã nổ súng vào đám đông người Palestine đang tìm kiếm thực phẩm tại các điểm phân phối hàng cứu trợ do Tổ chức Gaza Humanitarian Foundation (GHF) điều hành vào ngày thứ Bảy, khiến ít nhất 32 người thiệt mạng theo lời kể của nhân chứng và các quan chức bệnh viện. GHF là một tổ chức viện trợ nhân đạo do Mỹ và Israel hậu thuẫn, được thành lập vào đầu năm 2025 và bắt đầu hoạt động từ tháng 5, trong bối cảnh Israel áp đặt một cuộc phong tỏa kéo dài 11 tuần, hạn chế nghiêm trọng nguồn cung cấp thực phẩm và vật tư thiết yếu vào Gaza.
Sáng kiến này nhằm thay thế hệ thống phân phối viện trợ truyền thống dưới sự điều phối của Liên Hợp Quốc – hệ thống mà Mỹ và Israel cho là dễ bị Hamas chiếm dụng. Tuy nhiên, Liên Hợp Quốc phủ nhận việc có sự chiếm đoạt viện trợ một cách phổ biến, trong khi Hamas cũng tuyên bố họ không can thiệp vào các hoạt động viện trợ.
Tổ chức GHF hiện điều hành bốn trung tâm phân phối ở phía nam Gaza, tập trung quanh khu vực trại tị nạn Tel al-Sultan và hành lang Netzarim. Các trung tâm này được bảo vệ bởi các nhà thầu an ninh Mỹ và được Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) giám sát gián tiếp. Các mặt hàng viện trợ bao gồm thực phẩm, nước uống, thuốc men và lều trại, nhưng không có nhiên liệu, thiết bị vệ sinh, chỗ ở đầy đủ hay dịch vụ y tế. Người dân địa phương phê phán rằng các gói viện trợ này rất thiếu thốn – không có nước đóng chai hoặc sữa bột cho trẻ sơ sinh và không đáp ứng đủ nhu cầu cơ bản.
Tổ chức Bác sĩ Không Biên giới (MSF) và các nhóm nhân đạo khác đã mạnh mẽ chỉ trích hệ thống phân phối viện trợ này là nguy hiểm và kém hiệu quả. Theo báo cáo của MSF, hơn 500 người Palestine đã thiệt mạng và gần 4.000 người bị thương do bị bắn khi cố gắng tiếp cận các điểm viện trợ. Các trung tâm phân phối đều bị bao vây bởi hàng rào an ninh và chỉ có lối vào hạn chế dưới sự kiểm soát của quân đội Israel, dẫn đến tình trạng chen lấn, hỗn loạn và nguy hiểm. Đặc biệt, phụ nữ, trẻ em, người già và người khuyết tật là những đối tượng gặp rủi ro cao vì khó có thể cạnh tranh, chen lấn hoặc di chuyển an toàn trong môi trường căng thẳng như vậy.
MSF đã kêu gọi chấm dứt ngay chương trình viện trợ do Mỹ bảo trợ này, cho rằng việc viện trợ nhân đạo bị quân sự hóa là hoàn toàn không thể chấp nhận. Họ hối thúc dỡ bỏ lệnh phong tỏa đang siết chặt việc tiếp cận lương thực, nhiên liệu và vật tư y tế, đồng thời yêu cầu khôi phục lại hệ thống phân phối do Liên Hợp Quốc điều phối – một hệ thống mà họ coi là nhân đạo, khách quan và hiệu quả hơn. Một điều phối viên khẩn cấp của MSF tại Gaza cho hay, người dân Palestine có thể bị bắn bất kể họ đến nhận viện trợ sớm, muộn hay đúng giờ, vì các biện pháp kiểm soát an ninh của Israel vẫn được giữ ở mức tối đa quanh các điểm viện trợ.
Tóm lại, vụ việc binh lính Israel nổ súng vào người Palestine gần các điểm cứu trợ của GHF một lần nữa làm dấy lên quan ngại lớn về tính an toàn, sự công bằng và hiệu quả trong hệ thống viện trợ nhân đạo mới tại Gaza, giữa lúc xung đột quân sự, phong tỏa kéo dài và tình trạng đói nghèo khẩn cấp đang diễn ra trầm trọng.