GS Hoàng Văn Minh chỉ ra 4 nguyên nhân cơ bản khiến tỷ lệ thanh thiếu niên Việt Nam sử dụng thuốc lá điện tử ngày càng cao ẢNH: HVM
Tại hội thảo khoa học “Phòng ngừa thuốc lá điện tử và thuốc lá làm nóng” được tổ chức tại Trường Đại học Y tế công cộng Hà Nội vào ngày 24/09/2023, các chuyên gia đã chỉ ra những con số đáng báo động về tình trạng sử dụng thuốc lá điện tử và thuốc lá làm nóng ngày càng gia tăng trong giới trẻ Việt Nam.
- Nghiên cứu của GS.TS Hoàng Văn Minh, Hiệu trưởng Trường Đại học Y tế công cộng Hà Nội cho thấy, khoảng 14% học sinh đã thử sử dụng thuốc lá điện tử và 7% là người sử dụng thường xuyên.
- Xu hướng sử dụng thuốc lá điện tử và thuốc lá làm nóng đang gia tăng bất chấp tỷ lệ hút thuốc lá truyền thống của thanh thiếu niên Việt Nam vốn rất thấp.
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng sử dụng thuốc lá điện tử và thuốc lá làm nóng gia tăng:
- Tâm lý sành điệu: Các sản phẩm thuốc lá điện tử thường được quảng cáo là thời thượng và tinh tế, thu hút các bạn trẻ ham thể hiện mình.
- Ảnh hưởng từ bạn bè: Mạng xã hội và nhóm bạn đóng vai trò quan trọng trong việc định hình nhận thức và hành vi của các bạn trẻ, khiến việc sử dụng thuốc lá điện tử trở thành một biểu tượng của sự hòa nhập và nổi loạn.
- Sự tò mò: Tính mới lạ và được cho là “an toàn” của thuốc lá điện tử và thuốc lá làm nóng đã khơi gợi sự tò mò và muốn thử nghiệm của giới trẻ.
- Thiếu hiểu biết về rủi ro sức khỏe: Nhiều bạn trẻ không nhận thức được những nguy cơ sức khỏe tiềm ẩn từ các sản phẩm này, dẫn đến việc đánh giá thấp tác hại của chúng.
Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng các sản phẩm thuốc lá điện tử và thuốc lá làm nóng được tiếp thị rộng rãi, với 76,8% học sinh cho biết đã tiếp xúc với quảng cáo. Các nền tảng mạng xã hội, nhà bán lẻ trực tuyến và thậm chí cả các kênh truyền thông truyền thống đều đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy nhận thức và sự quan tâm của giới trẻ.
Mặc dù tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử tại Việt Nam không phải là cao nhất trên thế giới nhưng lại đáng lo ngại trong khu vực Đông Nam Á, nơi các quốc gia như Thái Lan và Singapore đã ban hành lệnh cấm nghiêm ngặt đối với các sản phẩm này. Sự chênh lệch này nhấn mạnh sự cần thiết phải có các biện pháp can thiệp mạnh mẽ về y tế công cộng để ngăn chặn tình trạng sử dụng thuốc lá điện tử lan rộng hơn nữa.
Các chuyên gia kêu gọi cần có các quy định chặt chẽ hơn để giảm thiểu sức hấp dẫn của thuốc lá điện tử và thuốc lá làm nóng đối với giới trẻ, bao gồm lệnh cấm sản xuất, phân phối, tiếp thị và sử dụng. Đến thời điểm hội thảo, đã có hơn 40 quốc gia và khu vực ban hành lệnh cấm thuốc lá điện tử, trong đó có một số nước ở Đông Nam Á.
Hội thảo đã nêu bật xu hướng báo động về tình trạng sử dụng thuốc lá điện tử và thuốc lá làm nóng trong giới trẻ Việt Nam, nhấn mạnh sự cần thiết phải hành động khẩn cấp để bảo vệ sức khỏe của các thế hệ tương lai. Các biện pháp toàn diện, bao gồm các quy định, chiến dịch nâng cao nhận thức cộng đồng và các chương trình can thiệp tại trường học, là rất cần thiết để ngăn chặn tình trạng bùng phát này.