Ông Trump ký hàng loạt sắc lệnh vào ngày đầu tiên nhậm chức (ảnh: EPA)
Quyết định táo bạo của Tổng thống Donald Trump về việc rút Mỹ khỏi Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã gây chấn động cộng đồng y tế toàn cầu và dấy lên những lo ngại sâu sắc về sức khỏe của người dân trên toàn thế giới. Động thái này, được thực hiện thông qua sắc lệnh hành pháp ngay sau khi Trump nhậm chức, trích dẫn sự xử lý của WHO đối với đại dịch COVID-19 và cáo buộc tổ chức thiên vị về mặt chính trị.
Tổng giám đốc WHO – ông Tedros Adhanom Ghebreyesus (ảnh: CNN)
Trong sắc lệnh hành pháp, Tổng thống Trump cáo buộc WHO đã “quản lý sai lệch” đại dịch COVID-19, dẫn đến “số ca tử vong và đau khổ đáng kể trên toàn thế giới”. Ông đặc biệt chỉ trích WHO vì không tuyên bố COVID-19 là tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng toàn cầu vào đầu tháng 1 năm 2020, dẫn đến sự chậm trễ trong phản ứng toàn cầu.
Ông cũng chỉ trích WHO vì không đưa ra các cải cách cần thiết để giải quyết các cuộc khủng hoảng sức khỏe toàn cầu khác một cách hiệu quả. Trump lập luận rằng WHO cần phải “trở nên minh bạch hơn, có trách nhiệm hơn và lấy kết quả làm trọng tâm hơn”.
Phản ứng của WHO
Quyết định của Trump đã gặp phải sự phản đối mạnh mẽ từ WHO, với Tổng giám đốc Tedros Adhanom Ghebreyesus bày tỏ “lấy làm tiếc sâu sắc” về hành động của Mỹ. WHO nhấn mạnh tầm quan trọng của tổ chức này trong việc “bảo vệ sức khỏe và an toàn của người dân trên toàn thế giới”, bao gồm cả người dân Mỹ. Tổ chức kêu gọi Mỹ xem xét lại quyết định.
WHO lập luận rằng việc rút khỏi của Mỹ sẽ làm suy yếu khả năng ứng phó với các mối đe dọa sức khỏe toàn cầu, bao gồm cả đại dịch và các bệnh truyền nhiễm mới nổi. Tổ chức này cũng cảnh báo rằng động thái này sẽ làm giảm nguồn lực có sẵn để giám sát và ngăn chặn các mối đe dọa sức khỏe ở những quốc gia nghèo hơn và dễ bị tổn thương hơn.
Hậu quả nghiêm trọng
Các chuyên gia y tế toàn cầu đã cảnh báo về những hậu quả nghiêm trọng do việc Mỹ rút khỏi WHO. Họ lập luận rằng động thái này sẽ:
- Làm suy yếu khả năng chống lại các mối đe dọa sức khỏe toàn cầu: Mỹ sẽ mất quyền truy cập vào dữ liệu toàn cầu do WHO cung cấp, điều rất cần thiết cho việc phát triển vắc-xin cúm mùa hàng năm, giám sát các mối đe dọa sức khỏe ở nước ngoài và nghiên cứu các bệnh mới nổi.
- Giảm khả năng giám sát và ngăn chặn các mối đe dọa sức khỏe ở nước ngoài: CDC của Mỹ sẽ mất đi mạng lưới giám sát toàn cầu của WHO, vốn rất quan trọng trong việc phát hiện và ngăn chặn sự lây lan của các bệnh truyền nhiễm mới.
- Làm tổn hại đến khả năng tiếp cận thuốc men của các nước đang phát triển: Các nhà sản xuất thuốc của Mỹ sẽ mất đi sự hỗ trợ của WHO trong việc đưa sản phẩm ra toàn thế giới, vì WHO đóng vai trò chứng nhận thuốc, vắc-xin và thiết bị y tế sử dụng toàn cầu.
- Tổn hại đến thanh danh của Mỹ về lãnh đạo y tế toàn cầu: Động thái này cho thấy Mỹ không còn muốn đóng vai trò dẫn đầu trong các nỗ lực y tế toàn cầu, vốn đã được công nhận rộng rãi.
Về mặt tài chính, quyết định này có thể gây tổn hại hàng trăm triệu đô la cho ngân sách cốt lõi của WHO. Theo KFF, Mỹ hiện đang cung cấp khoảng 163 triệu đến 816 triệu đô la cho WHO mỗi năm. Việc mất nguồn tài trợ từ Mỹ có thể cản trở khả năng ứng phó nhanh chóng và hiệu quả của WHO đối với các đợt bùng phát bệnh truyền nhiễm và các trường hợp khẩn cấp khác trên toàn thế giới.
Quyết định rút khỏi WHO của Trump có hậu quả sâu rộng đối với sức khỏe toàn cầu. Động thái này làm suy yếu khả năng đối phó với các mối đe dọa sức khỏe toàn cầu, giảm hỗ trợ cho các quốc gia đang phát triển và làm tổn hại đến thanh danh của Mỹ với tư cách là nước dẫn đầu về y tế toàn cầu.
Các chuyên gia y tế toàn cầu kêu gọi Tổng thống Trump xem xét lại quyết định và đảm bảo rằng Mỹ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong các nỗ lực y tế toàn cầu. Sức khỏe và sự an toàn của người dân trên toàn thế giới phụ thuộc vào khả năng của thế giới trong việc hợp tác chống lại các mối đe dọa sức khỏe, và WHO đóng một vai trò thiết yếu trong nỗ lực này.