Vào tháng 7 năm 2025, Tòa án Tối cao Hoa Kỳ đã đưa ra một phán quyết có tác động sâu rộng, cho phép Tổng thống Donald Trump triển khai kế hoạch thu hẹp Bộ Giáo dục bằng cách tiến hành sa thải gần 1.400 nhân viên. Phán quyết này đã làm dậy sóng dư luận, đặc biệt trong bối cảnh tranh cãi về vai trò của chính phủ liên bang trong giáo dục tiếp tục trở nên gay gắt.
Quyết định của Tòa án Tối cao được coi là một chiến thắng quan trọng đối với chính quyền Trump, đồng thời đánh dấu một bước tiến mới trong nỗ lực cắt giảm quy mô các cơ quan liên bang. Tuy nhiên, ba thẩm phán theo khuynh hướng tự do đã đưa ra ý kiến phản đối mạnh mẽ, lo ngại về tác động tiêu cực đối với hệ thống giáo dục quốc gia.
Phán quyết của Tòa án Tối cao đã đảo ngược lệnh cấm tạm thời do Thẩm phán Myong Joun tại Boston ban hành. Trước đó, Thẩm phán Joun đã ra lệnh ngăn cản việc sa thải nhân viên Bộ Giáo dục, cho rằng hành động này có thể cản trở hoạt động thường xuyên của bộ trong việc thực hiện nhiệm vụ do Quốc hội giao phó. Lệnh cấm cũng phản ánh sự nghi ngại đối với tính hợp pháp trong kế hoạch tổng thể của chính quyền Trump nhằm thu hẹp vai trò của cơ quan này.
Trong phán quyết không kèm theo giải trình chi tiết, tòa tối cao cho phép chính phủ tiếp tục tiến trình sa thải nhân viên. Tuy nhiên, ba thẩm phán thuộc phe tự do gồm Sonia Sotomayor, Elena Kagan và Ketanji Brown Jackson đã phản đối, cho rằng động thái này sẽ gây “tổn hại không thể khắc phục” cho hệ thống giáo dục, đặc biệt với các học sinh yếu thế và các chương trình về quyền dân sự.
Từ thời điểm tranh cử, Donald Trump đã thể hiện quan điểm cứng rắn về việc thu hẹp vai trò của chính phủ liên bang, đặc biệt trong lĩnh vực giáo dục. Ông tuyên bố rằng giáo dục nên được điều hành bởi từng tiểu bang và địa phương, và việc duy trì một bộ phận hành chính lớn ở cấp liên bang là không cần thiết.
Vào tháng 3 năm 2025, ngay sau khi nhậm chức trong nhiệm kỳ thứ hai, Tổng thống Trump đã ký một sắc lệnh hành pháp kêu gọi tiến hành đóng cửa Bộ Giáo dục “tới mức tối đa có thể trong khuôn khổ pháp luật cho phép”. Tuy nhiên, bởi vì việc giải thể toàn bộ cơ quan hành pháp liên bang cần có sự thông qua của Quốc hội, nên chính quyền lựa chọn cách tiếp cận từng bước, bắt đầu bằng việc cắt giảm nhân lực.
Hơn 1.300 nhân viên Bộ Giáo dục đã nhận được thông báo sa thải và trước đó được chuyển sang diện nghỉ hành chính có hưởng lương. Với sự chấp thuận từ Tòa án Tối cao, những nhân viên này hiện có thể chính thức bị sa thải. Nhiều người lo ngại rằng tương lai của các chương trình giáo dục liên bang như tài trợ học sinh, thanh tra quyền dân sự và hỗ trợ giáo dục đặc biệt sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Các tổ chức bảo vệ quyền giáo dục và quyền dân sự đã nhanh chóng lên tiếng phản đối quyết định này. Họ lập luận rằng điều này có thể làm gia tăng bất bình đẳng giáo dục và khiến hàng triệu học sinh tại các khu vực khó khăn mất quyền tiếp cận các dịch vụ thiết yếu. Trong khi đó, những người ủng hộ Trump lại đánh giá đây là nỗ lực cần thiết để giảm thiểu sự can thiệp của liên bang vào hệ thống giáo dục quốc gia.
Dù Tòa án Tối cao đã cho phép sa thải được tiếp diễn, vụ việc vẫn chưa hoàn toàn khép lại. Các đơn kiện khác tiếp tục được trình lên ở các tòa án cấp dưới phản đối tính hợp pháp của sắc lệnh hành pháp và quy trình thực hiện sa thải nhân sự. Một số chuyên gia pháp lý cho rằng nếu các tòa dưới phán rằng quy trình thực hiện là vi phạm quy định thủ tục hành chính hoặc chưa tuân thủ các quyền lao động liên bang, vụ việc có thể quay trở lại Tòa án Tối cao để xét xử toàn diện hơn.
Ngoài ra, các nhóm dân sự và nghiệp đoàn cũng đang vận động để Quốc hội can thiệp ngăn chặn kế hoạch đóng cửa bộ hoặc ban hành luật buộc phải duy trì một số chương trình trọng yếu liên bang.