Uyển Ân mặc trang phục của tín ngưỡng Đạo Mẫu, xuất hiện trong phim ma hài của Thái Lan.(Ảnh: ngoisao)
Ngày 12 tháng 2 năm 2025, Cục Điện ảnh Việt Nam đã đưa ra thông báo gây xôn xao khi quyết định chỉ đạo nhà phát hành phim Thái Lan cắt cảnh phim có sự xuất hiện của diễn viên Uyển Ân, em gái của danh hài Trấn Thành. Cảnh phim bị loại bỏ nằm trong phần kịch bản after-credit của bộ phim hài kinh dị “404: Chạy ngay đi”, trong đó Uyển Ân đảm nhận vai hồn ma mặc trang phục tín ngưỡng Đạo Mẫu.
Nguồn gốc của tranh cãi bắt nguồn từ phản ứng gay gắt của cộng đồng mạng sau khi bộ phim được công chiếu vào tháng 12 năm 2024. Nhiều ý kiến cho rằng cảnh phim này đã xúc phạm đến văn hóa tín ngưỡng linh thiêng của Việt Nam, cụ thể là tín ngưỡng Đạo Mẫu. Sau khi tiếp nhận khiếu nại từ một khán giả có kiến thức sâu rộng về vấn đề này, Cục Điện ảnh đã nhanh chóng vào cuộc trao đổi với nhà phát hành và đưa ra quyết định loại bỏ cảnh phim để tránh hiểu lầm về di sản văn hóa.
Theo Uyển Ân giải thích trên mạng xã hội, bộ trang phục cô mặc trong phim là do đoàn phim quyết định, không liên quan cụ thể đến bất kỳ nhân vật có thật nào. Tuy nhiên, bài đăng này sau đó đã bị khóa bình luận do làn sóng chỉ trích ào ạt từ cộng đồng mạng.
Bộ phim “404: Chạy ngay đi” là kết quả hợp tác giữa Việt Nam và Thái Lan, hòa quyện giữa yếu tố hài hước và tâm linh. Sau hơn một tháng ra mắt, bộ phim đã thu về hơn 102,3 tỷ đồng tại thị trường Việt Nam, trở thành một trong những tác phẩm điện ảnh thành công nhất năm.
Sự việc này một lần nữa khơi lại cuộc tranh luận lâu đời về ranh giới giữa sáng tạo nghệ thuật và tôn trọng tín ngưỡng văn hóa. Một mặt, nhiều ý kiến cho rằng điện ảnh cần được tự do sáng tạo, tránh bị ràng buộc bởi những chuẩn mực tôn giáo. Khán giả có quyền thưởng thức tác phẩm nghệ thuật theo góc nhìn riêng của mình, mà không cần phải bị áp đặt bất kỳ quan niệm nào.
Mặt khác, không ít người nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tôn trọng các giá trị văn hóa truyền thống trong các tác phẩm nghệ thuật. Đạo Mẫu là một tín ngưỡng tâm linh thiêng liêng, đóng vai trò quan trọng trong đời sống văn hóa của người dân Việt Nam. Việc sử dụng các biểu tượng tôn giáo để phục vụ mục đích thương mại hoặc giải trí có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng.
Xung quanh vấn đề này, các chuyên gia văn hóa và tôn giáo cũng đã có những góc nhìn đa chiều. Nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Nguyễn Thị Hảo cho rằng: “Điện ảnh có thể phản ánh đời sống thực, nhưng cần làm điều đó một cách khéo léo, tôn trọng các giá trị văn hóa. Việc sử dụng tùy tiện các biểu tượng tôn giáo có thể gây phản tác dụng, tạo ra những định kiến xấu trong nhận thức của khán giả.”
Trong khi đó, nhà phê bình điện ảnh Nguyễn Hữu Đô lại đưa ra quan điểm bảo vệ sự tự do sáng tạo của nghệ sĩ: “Điện ảnh là một phương tiện kể chuyện, và các nhà làm phim có quyền tưởng tượng và sáng tạo theo cách riêng của mình. Không nên hạn chế sức sáng tạo bằng những chuẩn mực tôn giáo hay đạo đức.”
Cuộc tranh luận vẫn chưa đi đến hồi kết, nhưng sự việc loại bỏ cảnh phim “404: Chạy ngay đi” đã một lần nữa gióng lên hồi chuông về sự cần thiết của việc cân bằng giữa sáng tạo nghệ thuật và tôn trọng các giá trị văn hóa. Các nhà làm phim cần có sự cân nhắc cẩn thận khi sử dụng các biểu tượng tôn giáo, đảm bảo rằng chúng được thể hiện đúng đắn, tôn trọng và không gây hiểu lầm trong cộng đồng.