Những năm gần đây, thương mại điện tử (TMĐT) đã trở nên phổ biến với người tiêu dùng Việt Nam. Đặc biệt, năm 2020, đại dịch Covid-19 đã thúc đẩy sự tăng trưởng mạnh mẽ của TMĐT, đưa Việt Nam trở thành một trong những thị trường TMĐT tiềm năng nhất khu vực ASEAN. Theo báo cáo của Hiệp hội TMĐT Việt Nam (VECOM), tốc độ tăng trưởng trung bình của TMĐT giai đoạn 2016 – 2019 đạt khoảng 30%. Quy mô TMĐT bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng đã tăng từ 4 tỷ USD năm 2015 lên khoảng 11,5 tỷ USD năm 2019. Theo báo cáo Chỉ số TMĐT Việt Nam 2021, TMĐT Việt Nam năm 2020 đã tăng 16%, đạt quy mô trên 14 tỷ USD. Trong đó, lĩnh vực bán lẻ hàng hóa trực tuyến tăng 46%, gọi xe và đồ ăn công nghệ tăng 34%, tiếp thị, giải trí và trò chơi trực tuyến tăng 18%, còn lĩnh vực du lịch trực tuyến giảm 28%. Dự đoán tốc độ tăng trưởng trung bình giai đoạn 2020 – 2025 sẽ là 29% và đến năm 2025, quy mô TMĐT Việt Nam đạt 52 tỷ USD.
Số lượng khách hàng Việt yêu thích mua sắm online chiếm tỉ trọng 50%, trong khi chỉ có 30% số người mua hàng thích mua sắm truyền thống. (Ảnh: Anh Vũ)
Sự phát triển của TMĐT đã mang lại nhiều tiện ích cho người tiêu dùng Việt Nam. Có 81% người Việt Nam coi việc mua sắm trực tuyến là một thói quen không thể thiếu, và 59% mua sắm trực tuyến ít nhất một lần mỗi tuần. Đặc biệt, 85% người tiêu dùng cho biết họ chi tiêu nhiều hơn cho việc mua hàng trực tuyến kể từ khi đại dịch Covid-19 bùng phát. 66% người tiêu dùng tìm kiếm những ưu đãi tốt nhất để tiết kiệm chi phí sinh hoạt, trong khi 34% sẵn sàng mua hàng bất kể có giảm giá hay không. Người tiêu dùng Việt Nam cũng đang ưu tiên các thương hiệu nội địa, với 52% người được hỏi ưa thích lựa chọn thương hiệu Việt. Đây là xu hướng chủ đạo trong mua sắm trực tuyến ở Việt Nam, đặc biệt sau đại dịch Covid-19.
Mua sắm trực tuyến (Online shopping) là quá trình mua hàng hóa, dịch vụ trực tiếp từ người bán qua Internet mà không cần dịch vụ trung gian. Đây là tiến trình liệt kê hàng hóa và dịch vụ với hình ảnh hiển thị từ xa qua các phương tiện điện tử. Sau khi chọn sản phẩm hoặc dịch vụ, giao dịch được thực hiện tự động qua thanh toán trực tuyến hoặc tiền mặt.
Kể từ đầu năm 2020, khi dịch bệnh Covid-19 bùng phát, mô hình mua sắm trực tuyến đã thay thế mô hình bán hàng truyền thống và số lượng người tiêu dùng tham gia ngày càng tăng. Việc nghiên cứu xu hướng hành vi mua sắm trực tuyến giúp các doanh nghiệp hiểu rõ thói quen và hành vi của khách hàng, từ đó có chính sách, chiến lược thúc đẩy mua sắm trực tuyến.
Gen Z shopping habits là thuật ngữ chỉ những thói quen mua sắm, hành vi tiêu dùng của phân khúc khách hàng thuộc Gen Z. (Ảnh: brandsvietnam)
Năm 2022, số lượng người Việt mua sắm trực tuyến đã lên đến hơn 51 triệu người, tăng 13,5% so với năm trước, với tổng chi tiêu đạt 12,42 tỷ USD. Có 73% người tiêu dùng thường xuyên mua hàng qua các nền tảng TMĐT và 59% đã đặt hàng hoặc mua sắm trên các website quốc tế. Theo báo cáo của Ninja Van, Việt Nam chiếm 15% tổng thị trường mua sắm trực tuyến tại Đông Nam Á, chỉ đứng sau Thái Lan và ngang bằng với Philippines. Báo cáo cũng cho thấy, người Việt Nam yêu thích mua sắm online và dẫn đầu khu vực ở nhiều chỉ số.
Kết quả khảo sát từ PwC cho thấy 63% người tiêu dùng toàn cầu đã tăng cường mua sắm trực tuyến, trong khi 42% giảm mua sắm tại cửa hàng. Một phần ba người tiêu dùng cho biết sẽ tìm sản phẩm ở cửa hàng khác hoặc chuyển sang mua sắm trực tuyến, trong khi gần một phần ba sẽ sử dụng trang web so sánh sản phẩm. 50% người tiêu dùng dự đoán sẽ mua sắm trực tuyến nhiều hơn trong tương lai, với tỷ lệ cao nhất ở thế hệ Millennials (58%) và Gen Z (57%).
- Xu Hướng Tiêu Dùng Tập Trung Vào Các Mặt Hàng Thiết Yếu
Dưới tác động của đại dịch Covid-19, người tiêu dùng đã tăng chi tiêu cho các sản phẩm chăm sóc sức khỏe. Dù trước khi đại dịch, ý thức về sức khỏe đã được chú trọng, nhưng Covid-19 đã làm gia tăng nhu cầu này. Chi tiêu cho các mặt hàng hỗ trợ bảo vệ sức khỏe như nước rửa tay và khẩu trang tăng cao, trong khi chi tiêu cho đi lại và dịch vụ giáo dục giảm.
- Xu Hướng Tìm Hiểu Kỹ Sản Phẩm Qua Đọc Review
Ngày nay, 99% người tiêu dùng sẽ đọc review trước khi mua sắm online. 61% luôn luôn đọc review và hơn một phần ba đọc review thường xuyên. Phần lớn người tiêu dùng đọc từ 1-10 reviews, trong khi 18% đọc từ 26 reviews trở lên. Review có ảnh hưởng lớn đến quyết định mua hàng, với 86% người tiêu dùng ngừng hoặc trì hoãn việc mua hàng nếu không có review.
- Xu Hướng Lựa Chọn Các Sản Phẩm Dễ Dàng Khi Tìm Hiểu Và Thao Tác Mua
Khách hàng hiện đại yêu cầu một trải nghiệm mua sắm dễ dàng và tiện lợi. 57% khách hàng không hài lòng với doanh nghiệp có trang web kém trên thiết bị di động. Theo Stat Counter, 52% lưu lượng truy cập Internet hiện nay đến từ thiết bị di động, so với 46% từ máy tính để bàn/laptop năm 2022.
- Giải Pháp Cho Các Nhà Bán Lẻ Tại Việt Nam
- Chiến Lược Đa Dạng Hóa Sản Phẩm: Đa dạng hóa danh mục sản phẩm và tập hợp nhiều nhãn hiệu.
- Chiến Lược Định Giá: Áp dụng giá xâm nhập và giá gây sốc để thu hút khách hàng, đáp ứng sở thích “không cần hàng giá rẻ nhưng phải có ưu đãi”.
- Chiến Lược Truyền Thông Marketing: Tăng cường marketing online, tổ chức khuyến mãi, giảm giá hàng gia dụng, và tặng mã giảm giá cho khách hàng cũ giới thiệu khách hàng mới.
- Cải Tiến Quy Trình Phục Vụ Khách Hàng: Cung cấp thông tin đầy đủ về hàng hóa, cải tiến đóng gói và rút ngắn thời gian vận chuyển để khách hàng có trải nghiệm tốt nhất.
- Tối Ưu Hóa Website: Đơn giản hóa quy trình mua hàng, xây dựng nội dung chất lượng, và tạo “mạng xã hội” cho người mua sắm.
Với sự phát triển mạnh mẽ của TMĐT tại Việt Nam, các nhà bán lẻ cần áp dụng những chiến lược phù hợp để tận dụng cơ hội và đối mặt với thách thức trong thị trường cạnh tranh này.