Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken đã có chuyến thăm bất ngờ tới Iraq vào thứ sáu để gặp Thủ tướng Mohammed Shia al-Sudani trong bối cảnh cộng đồng quốc tế đang vật lộn với những tác động từ sự sụp đổ của chính phủ Syria.
Blinken đã gặp Sudani trong hơn một giờ ở Baghdad — cuộc gặp mới nhất trong một loạt các cuộc họp ở Thổ Nhĩ Kỳ và Jordan trong bối cảnh nỗ lực khẩn cấp nhằm phối hợp cách tiếp cận Syria sau khi chế độ Bashar al-Assad đột ngột sụp đổ trước lực lượng nổi dậy vào cuối tuần trước.
Khi Hoa Kỳ làm việc với các đối tác khu vực quan trọng của mình như Iraq, có sự tập trung đặc biệt vào việc đảm bảo rằng “bất kỳ chính phủ lâm thời nào cũng đảm bảo rằng Syria không được sử dụng làm căn cứ cho chủ nghĩa khủng bố, chủ nghĩa cực đoan và gây ra mối đe dọa cho các nước láng giềng hoặc đồng minh với các nhóm như ISIS”, Blinken cho biết hôm thứ Năm. Ông lưu ý rằng nhóm khủng bố khét tiếng này “chắc chắn sẽ tìm cách tập hợp lại”.
Cuộc gặp của Blinken với thủ tướng Iraq diễn ra vài ngày sau khi vị chỉ huy quân sự cấp cao của Hoa Kỳ tại Trung Đông đến thăm “để đánh giá nhiệm vụ của D-ISIS bên trong Iraq và Syria”. Hai quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao cũng đã có mặt tại Baghdad trước chuyến thăm của Blinken.
Hoa Kỳ cũng đang theo dõi chặt chẽ các lực lượng dân quân được Iran hậu thuẫn ở Iraq, những người đã nhắm mục tiêu vào nhân sự và lợi ích của Hoa Kỳ trong quá khứ. Cố vấn an ninh quốc gia Jake Sullivan lưu ý hôm thứ Bảy rằng họ “có thể cố gắng lợi dụng” tình hình bất ổn ở Syria. Blinken, trong chuyến thăm vào tháng 11 năm ngoái sau vụ tấn công của Hamas vào ngày 7 tháng 10, đã thúc giục chính phủ Iraq hành động để ngăn chặn các cuộc tấn công đó.
Phát biểu sau cuộc họp, Blinken cho biết Hoa Kỳ và Iraq “quyết tâm đảm bảo rằng (ISIS) không thể tái xuất hiện”.
Hoa Kỳ và Iraq “đã thành công to lớn trong việc tước bỏ vương quốc Hồi giáo mà Daesh đã tạo ra nhiều năm trước, và giờ đây, sau khi đã đưa Daesh trở lại hộp, chúng ta không thể thả nó ra được nữa”, ông nói. Daesh là tên gọi khác của ISIS.
“Tôi tái khẳng định với thủ tướng rằng chúng tôi cam kết hợp tác với Iraq về vấn đề an ninh và luôn nỗ lực bảo vệ chủ quyền của Iraq để đảm bảo chủ quyền này được củng cố và bảo vệ”, ông phát biểu, dường như ám chỉ đến ảnh hưởng của lực lượng dân quân do Iran hậu thuẫn tại quốc gia này.
“Trong tất cả những điều này, những gì đang xảy ra ở Syria thực sự có tác động quan trọng và điều rất quan trọng là Iraq, cùng với nhiều quốc gia khác trong khu vực và xa hơn nữa, sẽ nỗ lực hết sức để hỗ trợ người dân Syria khi họ thoát khỏi những năm tháng dưới thời Assad”, Blinken lưu ý trong bài phát biểu tại đại sứ quán Hoa Kỳ ở thủ đô Iraq.
Sau chuyến thăm Iraq, ông Blinken sẽ trở về Aqaba, Jordan, để tham dự một cuộc họp cấp bộ trưởng vào thứ Bảy, tập trung vào các nỗ lực tái thiết các thể chế nhà nước Syria theo cách “duy trì sự thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, chủ quyền, an ninh, ổn định của Syria và quyền của mọi công dân”, theo tuyên bố của Bộ ngoại giao Jordan.
“Chúng tôi trở lại khu vực này vào thời điểm vừa có triển vọng thực sự vừa có nguy cơ đối với Syria và các nước láng giềng. Và trọng tâm công việc của chúng tôi ở đây là phối hợp các nỗ lực trên khắp khu vực để hỗ trợ người dân Syria khi họ thoát khỏi chế độ độc tài tàn bạo của Assad,” Blinken nói với báo chí tại Aqaba vào thứ năm.
Ông Blinken cho biết các nhà lãnh đạo khu vực đã nhất trí về tầm quan trọng của “cách tiếp cận thống nhất” đối với tình hình, đồng thời lưu ý rằng “chúng tôi hiện đang có các cuộc thảo luận chi tiết về tình hình thực tế và tôi dự đoán rằng các quốc gia sẽ cùng nhau ủng hộ một cách tiếp cận cơ bản công bằng”.