Một nghiên cứu gần đây của các chuyên gia y tế tại Đại học Penn State đã chỉ ra rằng một số thói quen hình thành từ thời thơ ấu có thể gây ra những tác động nghiêm trọng đến sức khỏe trong suốt cuộc đời. Cụ thể, những hành vi tưởng như vô hại khi còn là trẻ sơ sinh có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh như béo phì, tiểu đường và tim mạch khi trưởng thành – những căn bệnh đang ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn thế giới hiện nay.
Các nhà nghiên cứu tập trung vào mối liên hệ giữa thói quen sinh hoạt sớm – bao gồm cách cha mẹ cho trẻ ăn, thời gian ngủ nghỉ, hoạt động thể chất và khả năng điều chỉnh cảm xúc – với kết quả sức khỏe về lâu dài. Họ phát hiện rằng những yếu tố như việc cho trẻ ăn quá nhiều, dỗ trẻ bằng đồ ăn khi bé khóc, hoặc thói quen cho bé xem màn hình quá nhiều để giữ yên lặng thật ra có thể định hình cách cơ thể xử lý năng lượng và phản ứng với căng thẳng trong tương lai.
Điều đáng lo ngại là nhiều thói quen trong số này không được xem là “vấn đề” ở thời điểm đó – chúng được coi là thuận tiện, hoặc đơn giản chỉ là một phần trong việc nuôi dạy con cái. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, đó lại chính là thời điểm vô cùng quan trọng để hình thành nên lối sống lành mạnh. Khi trẻ được khuyến khích ăn uống theo cảm nhận đói – no thay vì theo giờ giấc cố định, hay khi trẻ được tạo điều kiện để vận động nhiều hơn và ngủ điều độ, cơ thể của các em sẽ phát triển khả năng tự điều chỉnh – một yếu tố then chốt để ngăn ngừa tình trạng tích tụ mỡ thừa và các vấn đề chuyển hóa.
Không thể phủ nhận rằng vai trò của cha mẹ và những người chăm sóc trong giai đoạn đầu đời là cực kỳ quan trọng. Những lựa chọn mà họ đưa ra – dù là nhỏ nhất – đều có thể tạo ra hiệu ứng dây chuyền, ảnh hưởng đến cách trẻ lựa chọn thực phẩm, hoạt động và cảm nhận cảm xúc trong suốt phần còn lại của cuộc đời. Điều này đặt ra lời nhắc nhở sâu sắc về tầm quan trọng của việc nuôi dưỡng có ý thức từ sớm, không chỉ vì hiện tại mà còn vì tương lai sức khỏe của trẻ.
Nghiên cứu cũng nhấn mạnh rằng phòng bệnh bắt đầu từ trong nôi. Khi cộng đồng có thể nâng cao nhận thức về tác động lâu dài của những thói quen ban đầu, chúng ta mới có thể hy vọng xây dựng một thế hệ khỏe mạnh hơn với nguy cơ mắc bệnh mãn tính thấp hơn. Những thay đổi mang tính chủ động từ sớm sẽ không chỉ cải thiện chất lượng cuộc sống cho cá nhân, mà còn góp phần làm giảm áp lực lên hệ thống y tế trong tương lai.