## Tổng quan về Đóng cửa Chính phủ Liên bang Hoa Kỳ, Tháng 10 năm 2025
Chính phủ liên bang Hoa Kỳ đã chính thức đóng cửa kể từ ngày 1 tháng 10 năm 2025 sau khi Quốc hội không đạt được thỏa thuận về ngân sách mới. Đây là lần thứ 11 chính phủ phải đóng cửa kể từ năm 1980 và là lần thứ ba xảy ra trong thời Tổng thống Donald Trump[1]. Nguyên nhân sâu xa nằm ở mâu thuẫn giữa Đảng Cộng hòa và Đảng Dân chủ, đặc biệt liên quan đến việc duy trì trợ cấp y tế. Trong khi Đảng Dân chủ bảo vệ quyền lợi này, Tổng thống Trump và các lãnh đạo Cộng hòa coi đây là vấn đề phụ, có thể thảo luận sau. Tranh cãi không có hồi kết khiến cả hai bên liên tục đổ lỗi cho nhau, và trong khi đó Nhà Trắng cảnh báo có thể sa thải hàng loạt nhân viên liên bang như một biện pháp nhằm thu hẹp bộ máy chính phủ[1].
### Diễn biến đàm phán và hoạt động lập pháp
Ngay trong ngày đầu tiên của đợt đóng cửa, các thượng nghị sĩ thuộc cả hai đảng đã bắt đầu gặp mặt đàm phán tại Thượng viện, song mọi nỗ lực đều chưa dẫn đến kết quả cụ thể. Dù cả hai bên mô tả quá trình trao đổi là mang tính xây dựng, nhưng khi đưa các đề xuất ngân sách ra bỏ phiếu, cả phương án của Cộng hòa lẫn Dân chủ đều không nhận được đủ số phiếu thông qua tại Thượng viện[1]. Trong khi đó, Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson quyết định kéo dài kỳ nghỉ của Hạ viện, hoãn nhiều hoạt động lập pháp và lùi thời điểm tổ chức lễ tuyên thệ cho một tân nghị sĩ[1].
### Căng thẳng đổ lỗi giữa các phe phái
Chính quyền Tổng thống Trump, bao gồm Phó Tổng thống JD Vance và Chủ tịch Hạ viện Johnson, chỉ trích phe Dân chủ vì cho rằng họ đòi cung cấp bảo hiểm y tế miễn phí cho người nhập cư không có giấy tờ – một tuyên bố bị nhiều chuyên gia độc lập bác bỏ vì không có bằng chứng xác thực[1]. Đảng Dân chủ thì vẫn giữ vững lập trường, không nhượng bộ về khoản trợ cấp y tế, trong khi các thành viên cấp tiến trong nội bộ cũng gây áp lực lớn lên lãnh đạo nhằm không lùi bước trong quá trình đàm phán[2]. Mâu thuẫn chính trị ngày càng sâu sắc, kéo dài sự ngưng trệ của bộ máy chính phủ.
### Ảnh hưởng đến nhân sự và cơ quan liên bang
Ngay khi chính phủ ngừng hoạt động, hàng trăm nghìn nhân viên liên bang bị buộc phải nghỉ việc không lương. Một số cơ quan – điển hình là Bộ Giáo dục – đã phản ánh về các trường hợp tin nhắn tự động từ email nội bộ bị sửa đổi trái phép, mang tính chính trị, điều chưa từng xảy ra và có thể vi phạm nghiêm trọng các quy tắc hành chính liên bang[1]. Nguy cơ sa thải hàng loạt do chính quyền nêu ra cũng khiến tâm lý lo lắng lan rộng trong lực lượng lao động công vụ, báo hiệu khả năng điều chỉnh nhân sự theo hướng cắt giảm lâu dài[1].
### Tác động đối với dịch vụ công và người dân
Nhiều dịch vụ thiết yếu của chính phủ phải dừng hoặc hoạt động hạn chế. Tại Bộ Nông nghiệp (USDA), gần 50% nhân viên nghỉ việc do bị furlough, khiến các dịch vụ hỗ trợ nông dân, kiểm soát dịch bệnh cây trồng, cấp visa lao động và dữ liệu ngành nông nghiệp bị gián đoạn nghiêm trọng. Một số cơ quan khác như EPA và Bộ An ninh Nội địa (DHS) cũng chịu ảnh hưởng lớn[2]. Tuy vậy, những chương trình bắt buộc như Bảo hiểm Xã hội (Social Security) và Trợ cấp An sinh (SSI) vẫn tiếp tục hoạt động với hạn chế nhất định, cho phép người dân tiếp cận qua dịch vụ trực tuyến hoặc đến văn phòng theo nhu cầu cấp bách[4].
### Tác động kinh tế – xã hội và phản ứng từ cộng đồng
Từ phía khối doanh nghiệp, lo ngại gia tăng khi các tập đoàn và hiệp hội như Business Roundtable lên tiếng kêu gọi Quốc hội sớm chấm dứt tình trạng bế tắc để tránh những hệ lụy không đáng có cho nền kinh tế, hoạt động sản xuất, và đời sống người dân[2]. Các chính quyền địa phương và tiểu bang – vốn phụ thuộc vào quỹ liên bang – cũng gặp khó khăn trong việc duy trì các dịch vụ công, khi phần lớn nguồn ngân sách tùy ý đang bị giữ lại và nhiều chương trình thiết yếu buộc phải tạm ngưng[3].
### Viễn cảnh sắp tới
Với việc Quốc hội tạm nghỉ và hai bên chưa đạt được đồng thuận, nguy cơ đợt đóng cửa kéo dài là điều khó tránh. Tổng thống Trump tuyên bố vẫn đang đàm phán với các lãnh đạo Đảng Dân chủ, song Thượng nghị sĩ Chuck Schumer – lãnh đạo phe Dân chủ tại Thượng viện – phủ nhận có bất kỳ cuộc trao đổi chính thức nào đang diễn ra, cho thấy sự thiếu tin tưởng lẫn nhau tiếp tục là rào cản lớn cho tiến trình đối thoại[1]. Trong lúc các chính trị gia tiếp tục tranh cãi, người dân Mỹ – đặc biệt là những người phụ thuộc vào dịch vụ công và chương trình liên bang – đang phải gánh chịu hậu quả trực tiếp từ một guồng máy chính phủ bị tê liệt[2].