Các nghị sĩ Đảng Cộng hòa tại Hạ viện Hoa Kỳ, do Ủy ban Chọn lọc về Đảng Cộng sản Trung Quốc đứng đầu, đã gửi thư đến bảy trường đại học Mỹ, yêu cầu họ chấm dứt hợp tác với một chương trình học bổng của Trung Quốc có tên Hội đồng Học bổng Trung Quốc (CSC). Ủy ban này cho rằng CSC là một công cụ “nguy hiểm và lén lút” do Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) sử dụng nhằm đánh cắp công nghệ và tài sản trí tuệ của Hoa Kỳ, từ đó thúc đẩy năng lực quân sự và nghiên cứu khoa học của Trung Quốc [1][2][3][4][5][7].
Các trường đại học được nêu tên bao gồm Dartmouth College, Đại học Notre Dame, Đại học Temple, Đại học Tennessee, và ba cơ sở thuộc Đại học California là Davis, Irvine và Riverside. Những cơ sở này hiện có quan hệ hợp tác với CSC – chương trình hằng năm tài trợ cho hàng trăm nghiên cứu sinh Trung Quốc sang Mỹ học tập. Sau khi tốt nghiệp, các sinh viên đó buộc phải trở về Trung Quốc ít nhất trong vòng hai năm. Một số trường, như Dartmouth, còn tài trợ học phí một phần (có thể lên đến 50%) và cấp sinh hoạt phí cho các nghiên cứu sinh tham gia chương trình [1][2][3][4].
Nghị sĩ John Moolenaar, Chủ tịch Ủy ban, trong thư đã khẳng định rằng mặc dù chương trình CSC được tuyên bố là hợp tác học thuật song phương giữa các tổ chức giáo dục Trung Quốc và Hoa Kỳ, thì trên thực tế, đây là một dự án do ĐCSTQ điều phối, nhằm khai thác tri thức từ các trường đại học Mỹ và chuyển giao công nghệ phục vụ cho sự phát triển quân sự và khoa học của Trung Quốc [1][2][3][4][5]. Theo Ủy ban, chương trình này đặt ra mối đe dọa nghiêm trọng đối với an ninh quốc gia Hoa Kỳ.
Bên cạnh lời kêu gọi các trường đại học xem xét lại việc tham gia vào chương trình, Ủy ban cũng đã mở một cuộc điều tra chính thức về mức độ “xâm nhập” của chương trình CSC vào hệ thống giáo dục đại học Hoa Kỳ. Các nhà lập pháp đã yêu cầu các trường cung cấp đầy đủ hồ sơ liên quan đến chương trình, bao gồm cả thông tin về việc liệu sinh viên nhận học bổng này có tham gia vào các dự án nghiên cứu được chính phủ Hoa Kỳ tài trợ hay không [1][2][3][4].
Một số trường đã phản hồi: Dartmouth cho biết chỉ có dưới 10 sinh viên từng tham gia chương trình trong vòng 10 năm qua và trường đã quyết định rút khỏi chương trình này; Đại học Notre Dame cũng đang tiến hành dừng hợp tác với CSC; còn Đại học Tennessee đang xem xét yêu cầu của Ủy ban [2][5]. Hệ thống Đại học California thì khẳng định họ luôn tuân thủ đầy đủ các quy định liên bang và hợp tác với chính phủ trong việc bảo vệ các hoạt động nghiên cứu nhạy cảm, đồng thời nhấn mạnh vai trò quan trọng của sinh viên quốc tế và các quan hệ học thuật toàn cầu trong việc thúc đẩy tiến bộ khoa học và tăng trưởng kinh tế [2].
Ủy ban Chọn lọc về Đảng Cộng sản Trung Quốc tại Hạ viện được thành lập vào tháng 1 năm 2023, với mục tiêu giải quyết các vấn đề liên quan đến cạnh tranh kinh tế và an ninh giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc. Dưới sự lãnh đạo của Nghị sĩ Moolenaar, Ủy ban đang tích cực điều tra vai trò của ĐCSTQ trong việc tiếp cận và lợi dụng các kênh giáo dục nhằm thực hiện hành vi đánh cắp tài sản trí tuệ và chuyển giao công nghệ từ Mỹ sang Trung Quốc, trong đó có thông qua chương trình CSC [6].