Tổng thống Ecuador, Daniel Noboa, đã công bố vào năm 2024 một kế hoạch nhằm trục xuất các tù nhân người Colombia như một biện pháp giảm tải cho các nhà tù đang bị quá tải ở nước này. Kể từ tháng 4 năm 2024, Ecuador bắt đầu chuyển các nhóm nhỏ tù nhân Colombia qua cửa khẩu đường bộ giáp ranh với Colombia. Đến giữa năm 2025, khoảng 600 đến 870 tù nhân Colombia đã bị trục xuất. Việc trục xuất này được thực hiện mà không có sự tham vấn hoặc ký kết thỏa thuận chính thức nào với chính phủ Colombia, điều này đã vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ phía Bogotá. Bộ Ngoại giao Colombia lên án đây là hành động vi phạm luật pháp quốc tế và gọi đó là một “hành động không hữu nghị”, đồng thời cho rằng quyền lợi và sự bảo vệ cho các tù nhân trở nên không được đảm bảo trong điều kiện như vậy[1][3][5].
Tổng thống Colombia, ông Gustavo Petro, đã phản đối quyết định đơn phương này, lập luận rằng mọi hoạt động trục xuất nên được thực hiện thông qua một thỏa thuận có sự phối hợp, nhằm đảm bảo quyền con người và pháp lý cho các tù nhân. Bên cạnh đó, thị trưởng thành phố biên giới Ipiales cho biết rằng những tù nhân không có hồ sơ pháp lý còn tồn tại tại Colombia sẽ được thả sau khi trở về nước[1][3][5].
Bối cảnh thực hiện chính sách này là tình hình an ninh ngày càng xấu đi tại Ecuador. Các băng nhóm tội phạm ma túy, trong đó có liên kết với các đối tượng đến từ Colombia, đã làm gia tăng mạnh mẽ các vụ bạo lực. Tỷ lệ giết người ở Ecuador đã tăng vọt từ 6 người trên 100.000 dân năm 2018 lên đến 38 người trên 100.000 dân vào năm 2024, biến quốc gia này trở thành một trong những nước có tỷ lệ bạo lực cao nhất khu vực Mỹ Latinh[1][5].
Chính sách trục xuất là một phần trong cuộc chiến tổng thể của Tổng thống Noboa nhằm giải quyết khủng hoảng quá tải nhà tù và tình trạng bất ổn an ninh. Những nỗ lực này bao gồm cả việc ban bố tình trạng khẩn cấp sau hàng loạt cuộc bạo loạn và trốn trại trong hệ thống trại giam vào đầu năm 2024. Tuy nhiên, các biện pháp an ninh của ông đã bị chỉ trích vì vi phạm quyền con người và vì quá thiên về cách tiếp cận trấn áp mà thiếu các cải cách toàn diện đối với lực lượng cảnh sát, hệ thống tư pháp và các chính sách xã hội[2][4].