Khu vực hạ du Phan Rang hiện đang chìm sâu trong nước lũ do tình trạng ngập lụt nghiêm trọng trên sông Cái Phan Rang. Mực nước trên sông đã vượt mức báo động cấp 3 và tiếp tục dâng cao một cách khó lường. Nhìn từ trên cao, có thể thấy nhiều vùng rộng lớn ở hạ lưu Phan Rang bị nước lũ bao phủ, nước tràn qua bờ sông, len lỏi vào các khu dân cư, khiến hàng nghìn ngôi nhà và công trình hạ tầng bị ngập sâu [10][9][6].
Nguyên nhân gây ra tình trạng này là do tổ hợp của lượng mưa cực lớn kéo dài và những biến động thủy văn phức tạp tại khu vực miền Trung Việt Nam. Từ giữa tháng 11, đợt không khí lạnh cường độ mạnh kết hợp với gió Đông đã gây ra mưa lớn trên diện rộng, với lượng mưa ghi nhận tại một số nơi lên tới 1.000–1.200 mm chỉ trong vài ngày. Những trận mưa lớn này chủ yếu ảnh hưởng đến các khu vực phía Nam tỉnh Khánh Hòa như Phan Rang, cùng với các tỉnh lân cận như Đắk Lắk và Gia Lai [1][3].
Do lượng nước mưa dồn dập, các hồ thủy điện buộc phải xả nước liên tục để tránh quá tải, khiến mực nước trên các sông, đặc biệt là sông Cái Phan Rang, tăng vượt ngưỡng an toàn. Tại các điểm quan trắc như Tân Mỹ và Phan Rang, mực nước đã vượt báo động 3 từ 2,5–3,5 m tại Tân Mỹ và 0,4–1 m tại Phan Rang. Dù đã đạt đỉnh, mực nước vẫn ở mức rất cao và dự kiến còn có thể tăng thêm trong 24 giờ tới. Điều này đe dọa nghiêm trọng tới các khu vực trũng thấp, đông dân cư như Đô Vinh, Bảo An, thành phố Phan Rang, Phước Dinh và Đông Hải, nơi nhiều chỗ có thể bị ngập sâu trên 3,5 m, dẫn đến nguy cơ cô lập và thiệt hại lớn [2][4][8][10][12].
Chính quyền địa phương đã khẩn trương huy động lực lượng quân đội cùng các đơn vị đặc nhiệm để hỗ trợ ứng phó tại các điểm nóng, đảm bảo an toàn cho người dân tại những khu vực ngập sâu và có dòng chảy xiết. Việc sơ tán người dân và di chuyển tài sản lên vùng cao đã được tiến hành nhanh chóng, song tốc độ nước lên nhanh khiến công tác cứu hộ gặp nhiều trở ngại [2][6].
Dự báo khí tượng cho thấy mưa lớn sẽ tiếp tục kéo dài đến ngày 21/11 tại nhiều tỉnh lân cận như Đà Nẵng, Quảng Ngãi và phía Bắc tỉnh Lâm Đồng. Từ ngày 24/11 trở đi, mưa được dự kiến sẽ giảm dần, tuy nhiên, tình hình ngập lụt vẫn diễn biến phức tạp. Các con sông khác như sông Ba ở Đắk Lắk và sông Krông Ana cũng đang ghi nhận mực nước ở mức cao chưa từng có hoặc tiệm cận kỷ lục, khiến công tác ứng phó lũ lụt tại các tỉnh Tây Nguyên và vùng duyên hải miền Trung gặp nhiều áp lực [1][3][5].
Hậu quả do đợt lũ lần này gây ra là rất nghiêm trọng: hàng nghìn ngôi nhà bị chìm trong nước, phương tiện giao thông bị hư hỏng, nhiều cộng đồng bị cô lập hoàn toàn, các dịch vụ thiết yếu và hoạt động sản xuất bị đình trệ. Đây được đánh giá là một trong những trận lũ nặng nề nhất của khu vực miền Trung trong nhiều năm trở lại đây. Các lực lượng chức năng đang triển khai cấp phát hàng cứu trợ như áo phao, lương thực bằng đường không tới các địa bàn bị cô lập, trong khi hoạt động cứu hộ và di dời dân cư vẫn đang diễn ra trong tình trạng hết sức khó khăn [1][15].
Tóm lại, đợt lũ lịch sử tại hạ du Phan Rang là kết quả của lượng mưa cực lớn kéo dài nhiều ngày, kết hợp với việc xả lũ từ các hồ chứa thủy điện và dòng sông dâng cao vượt mức nguy hiểm, gây ra tình trạng ngập úng trên diện rộng. Đến thời điểm hiện tại, nước lũ vẫn chưa có dấu hiệu rút và mưa vẫn còn tiếp tục, khiến nguy cơ tiếp tục ngập sâu và thiệt hại thêm là rất cao. Công tác ứng phó đang được triển khai quyết liệt, song tình hình vẫn còn hết sức căng thẳng, ảnh hưởng nghiêm trọng tới đời sống và cơ sở hạ tầng của người dân khu vực.