18.6 C
Los Angeles
Tuesday, July 22, 2025
HomeTIN HOTIran nói sẽ không ngừng làm giàu hạt nhân trước cuộc đàm...

Tin HOT

Iran nói sẽ không ngừng làm giàu hạt nhân trước cuộc đàm phán với châu Âu.

- Advertisement -
- Advertisement -

Iran đã xác nhận sẽ tiếp tục chương trình hạt nhân của mình, bao gồm cả hoạt động làm giày uranium, bất chấp thiệt hại nghiêm trọng do các cuộc không kích của Hoa Kỳ gây ra tại các cơ sở hạt nhân, theo tuyên bố của Bộ trưởng Ngoại giao Iran. Diễn biến này xảy ra ngay trước thềm cuộc đàm phán mới với ba cường quốc châu Âu — Anh, Pháp và Đức — dự kiến tổ chức tại Istanbul vào ngày 25 tháng 7 năm 2025. Đây là vòng đàm phán chính thức đầu tiên kể từ khi xảy ra cuộc xung đột kéo dài 12 ngày với Israel, trong đó cả Hoa Kỳ và Israel đã tiến hành hàng loạt cuộc tấn công nhằm vào các địa điểm hạt nhân của Iran[2][4][8].

Các cuộc không kích của Israel bắt đầu vào ngày 13 tháng 6, nhắm thẳng vào các cơ sở quân sự và hạt nhân trọng yếu. Sau đó vào ngày 21 tháng 6, Mỹ tiếp tục thực hiện các đợt không kích nhằm vào nhà máy làm giàu uranium tại Fordo và một số địa điểm khác tại Isfahan và Natanz. Mặc dù những đòn tấn công này đã gây tổn thất nặng nề và tạm thời làm chậm tiến trình hạt nhân của Iran, song theo đánh giá của giới chuyên gia và cơ quan tình báo, các thành phần cốt lõi trong cơ sở hạ tầng hạt nhân của Iran vẫn còn nguyên, và Tehran vẫn giữ nguyên mục tiêu trong chương trình hạt nhân của mình[3][5].

Iran cáo buộc các nước châu Âu đã góp phần làm suy yếu thỏa thuận hạt nhân năm 2015 — mang tên chính thức là Kế hoạch Hành động Toàn diện Chung (JCPOA) — từ khi Mỹ đơn phương rút khỏi thỏa thuận này vào năm 2018. Bộ ba châu Âu (E3) gồm Anh, Pháp và Đức cùng với Trung Quốc và Nga vẫn là những bên tham gia JCPOA. Tuy nhiên, Iran tuyên bố sẽ không chấp nhận bất kỳ áp lực nào để từ bỏ hoạt động làm giàu uranium hay các mục tiêu hạt nhân rộng lớn hơn[2][4].

- Advertisement -

Cuộc gặp sắp tới tại Istanbul, ở cấp thứ trưởng ngoại giao, nhằm tìm kiếm hướng giải quyết cho chương trình hạt nhân của Iran trong bối cảnh nhóm E3 cảnh báo rằng nếu Tehran không trở lại bàn đàm phán một cách nghiêm túc, Liên Hợp Quốc có thể tái áp đặt các lệnh trừng phạt thông qua cơ chế “snapback” vào cuối tháng 8 năm 2025[4][6].

Trước khi cuộc xung đột gần đây bùng phát, Iran và Mỹ đã tiến hành năm vòng đàm phán gián tiếp trong năm 2025, do Oman làm trung gian. Tuy nhiên, những cuộc đàm phán này bị gián đoạn do chiến dịch quân sự dữ dội từ phía Israel và các cuộc không kích tiếp theo của Mỹ. Giới lãnh đạo tối cao của Iran tiếp tục duy trì lập trường: từ chối ngừng làm giàu uranium, nhưng để ngỏ khả năng đàm phán — miễn là điều đó dựa trên cơ sở tôn trọng chủ quyền quốc gia cũng như các quyền hợp pháp của Iran theo Hiệp ước Không phổ biến Vũ khí hạt nhân (NPT)[1][3][8].

Các đánh giá kỹ thuật cho thấy Iran hiện có đủ nguyên liệu phân hạch để chế tạo nhiều đầu đạn hạt nhân nếu làm giàu uranium ở cấp độ vũ khí. Tuy nhiên, quá trình chế tạo vũ khí có thể mang lại hiệu quả sử dụng thực tế (“vũ khí hóa”) vẫn đòi hỏi thêm thời gian và kỹ thuật. Các chuyên gia quốc tế cho rằng Iran tới thời điểm hiện tại chưa thực sự vũ khí hóa chương trình của mình, nhưng thời gian “bứt phá” — tức thời gian để thu thập đủ nguyên liệu cho một vũ khí hạt nhân — đã gần như chạm mức 0 nếu mức độ làm giàu đạt tới 90%[1][3].

Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) đã đưa ra chỉ trích mạnh mẽ đối với Iran, và trong tháng 6 năm 2025, cơ quan này đã chính thức tuyên bố Iran vi phạm nghĩa vụ về kiểm soát hạt nhân. Tuy nhiên, kể từ sau các cuộc không kích ngày 13 tháng 6, các thanh sát viên quốc tế đã không thể tiếp cận các cơ sở hạt nhân tại Iran do lý do an ninh, và Tehran chưa cho phép mở lại việc thanh tra. IAEA hiện đang giám sát từ xa và sẵn sàng hành động nếu tình hình khẩn cấp xảy ra[1][5].

Bộ Ngoại giao Iran tuyên bố rằng nếu các quốc gia châu Âu thật sự muốn đóng vai trò tích cực trong tiến trình hiện nay, họ cần chấm dứt các đe dọa như cơ chế trừng phạt “snapback” và bước vào bàn đàm phán với tinh thần tôn trọng lẫn nhau, thay vì đặt áp lực hoặc dùng biện pháp cưỡng ép. Tehran khẳng định các quyền hạt nhân chính đáng của mình là không thể bị thương lượng và các cuộc đàm phán phải dựa trên nguyên tắc tôn trọng và bình đẳng[4].

Tóm lại, bất chấp thiệt hại nặng từ các cuộc tấn công của Mỹ và Israel, Iran vẫn cương quyết theo đuổi chương trình hạt nhân. Cuộc đàm phán sắp diễn ra tại Istanbul với Anh, Pháp và Đức là một nỗ lực thận trọng nhằm khởi động lại tiến trình ngoại giao sau giai đoạn leo thang căng thẳng nghiêm trọng. Tương lai của thỏa thuận hạt nhân 2015, cũng như sự ổn định của khu vực, sẽ phụ thuộc nhiều vào kết quả của vòng đàm phán này[2][4][6].

- Advertisement -

Cần Đọc Thêm

Mới Cập Nhật