Thỏa thuận thương mại mới đây giữa Liên minh châu Âu (EU) và Hoa Kỳ được ngành công nghiệp ô tô châu Âu đánh giá là một bước giảm nhiệt trong căng thẳng thương mại, song vẫn gây nhiều lo ngại. Thỏa thuận này đã loại bỏ khả năng Hoa Kỳ áp thuế lên tới 30% đối với ô tô châu Âu, thay vào đó là mức thuế 15%. Mặc dù thấp hơn mức đe dọa trước đó, mức này vẫn cao hơn đáng kể so với mức thuế thực tế khoảng 1,2% mà hàng hóa EU từng được hưởng trước đây. Hệ quả là xuất khẩu bị ảnh hưởng tiêu cực, đặc biệt đối với các hãng xe Đức như Porsche, Volkswagen, BMW và Mercedes-Benz, khi giá cổ phiếu của họ đồng loạt giảm hơn 3% ngay sau khi thỏa thuận được công bố. Các nhà lãnh đạo EU và các hiệp hội ngành ghi nhận việc thỏa thuận giúp tránh được leo thang căng thẳng, song chỉ trích việc Mỹ vẫn giữ các mức thuế cao đối với ô tô và phụ tùng ô tô châu Âu[1][2][3][4][5].
Chi tiết thỏa thuận bao gồm:
– EU sẽ giảm thuế nhập khẩu đối với xe hơi từ Mỹ, từ 10% xuống còn 2,5%, nhằm thúc đẩy hàng hóa Mỹ tiếp cận thị trường châu Âu dễ dàng hơn.
– Ngược lại, Mỹ áp thuế 15% với xe và linh kiện ô tô từ châu Âu, làm giảm khả năng cạnh tranh và gây lo ngại rằng ngành sản xuất có thể bị chuyển dịch sang Mỹ, dẫn đến thiệt hại nghiêm trọng cho thị trường lao động châu Âu. Một số ước tính cho thấy có thể mất tới 70.000 việc làm liên quan đến ngành ô tô nếu điều này xảy ra[1][2].
– Thỏa thuận cũng bao gồm các cam kết tài chính lớn từ phía EU nhằm gia tăng nhập khẩu năng lượng và đầu tư vào thị trường Mỹ, điều khiến một số chính trị gia châu Âu lo ngại đây là sự nhượng bộ do chịu áp lực từ phía Washington.
– Thỏa thuận bị chỉ trích là không cân bằng, với lợi thế nghiêng về phía Mỹ. Nhiều ý kiến quan ngại rằng nó có thể kìm hãm tăng trưởng và đe dọa tính bền vững của các nhà máy sản xuất – đặc biệt ở Đức, nền kinh tế chủ lực với ngành sản xuất xe cao cấp.
– Các tổ chức như Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô châu Âu (ACEA) ủng hộ việc hạ nhiệt căng thẳng thương mại, nhưng cảnh báo rằng ngành ô tô vẫn sẽ chịu ảnh hưởng nghiêm trọng vì các mức thuế mới[4].
Tóm lại, thỏa thuận thương mại này tuy giúp tránh được nguy cơ leo thang thuế quan và mang lại một mức độ ổn định nhất định, nhưng vẫn gây thiệt hại đáng kể cho ngành công nghiệp ô tô châu Âu – đặc biệt là tại Đức – khiến xuất khẩu suy giảm, thị trường chứng khoán biến động, đồng thời dấy lên lo ngại về việc mất việc làm và làn sóng dịch chuyển hoạt động sản xuất sang phía Mỹ.