Nhà hát Múa rối Kaktarua là một sáng kiến văn hóa đặc sắc tại Dhaka, Bangladesh, hướng đến việc hồi sinh nghệ thuật múa rối truyền thống đang mai một. Thông qua các buổi biểu diễn sinh động, nhà hát sử dụng hình thức nghệ thuật này như một phương tiện hiệu quả để giáo dục và nâng cao nhận thức cộng đồng. Tên gọi “Kaktarua” — nghĩa là “bù nhìn rơm” — tượng trưng cho sứ mệnh của nhà hát: xua tan mê tín và những ảnh hưởng tiêu cực trong xã hội qua các tác phẩm nghệ thuật.
Người sáng lập, Asaduzzaman Ashik, bắt đầu theo đuổi nghệ thuật múa rối từ năm 2016 và chính thức thành lập Nhà hát Múa rối Kaktarua vào năm 2019. Hiện tại, nhà hát sở hữu hơn 30 nhân vật rối độc đáo, bao gồm cả những hình tượng tự sáng tạo, nhân vật trong các truyền thuyết, và các nhân vật quen thuộc từ sách giáo khoa tiểu học Bangla. Chính sự đa dạng này cho phép nhà hát vừa tái hiện các câu chuyện dân gian truyền thống, vừa truyền tải kiến thức giáo dục một cách trực quan, sinh động và hấp dẫn cho trẻ em.
Múa rối vốn là một loại hình nghệ thuật ăn sâu vào đời sống văn hóa của người dân Bangladesh, từng là phương tiện kể lại các truyền thuyết lớn như Ramayana, Mahabharata bên cạnh những câu chuyện về giá trị xã hội và gia đình. Thế nhưng, dưới sự phát triển mạnh mẽ của ngành giải trí hiện đại, nghệ thuật này dần bị quên lãng. Trong bối cảnh đó, Nhà hát Kaktarua không chỉ nỗ lực phục hồi nghệ thuật múa rối, mà còn tái hiện các loại hình trình diễn truyền thống như bioscope – một hình thức chiếu phim dân gian xưa, nhằm bảo tồn những giá trị văn hóa đang trên bờ vực mai một.
Bằng cách lồng ghép nội dung giáo dục vào các màn múa rối hấp dẫn, nhà hát giúp phổ cập những vấn đề xã hội quan trọng như chống mê tín dị đoan và phát triển nhận thức xã hội một cách nhẹ nhàng, dễ tiếp thu. Phương pháp trình diễn này không chỉ hỗ trợ sự phát triển nhận thức và tâm lý của trẻ nhỏ mà còn góp phần đẩy lùi những tư tưởng lỗi thời trong cộng đồng.
Công cuộc khôi phục nghệ thuật múa rối của Kaktarua được đánh giá cao, vì đã “thắp lại ngọn lửa” cho một loại hình nghệ thuật truyền thống vốn đang lu mờ, đồng thời góp phần gìn giữ di sản văn hóa quý báu của Bangladesh. Người sáng lập cùng các thành viên trong nhà hát đang nỗ lực để đưa hoạt động này đến gần hơn với công chúng trong nước và quốc tế, hy vọng nhận được sự quan tâm và hỗ trợ nhiều hơn nhằm mở rộng quy mô, duy trì sức sống và phát triển lâu dài loại hình nghệ thuật đầy nhân văn này.