Tháng 6 năm 2023 đã chứng kiến những đợt nắng nóng chưa từng có trên toàn thế giới, khiến nhiều quốc gia và khu vực ghi nhận mức nhiệt độ cao kỷ lục, theo dữ liệu do Dịch vụ Biến đổi Khí hậu Copernicus của châu Âu phân tích và được hãng AFP đưa tin. Cụ thể, tháng 6 năm 2023 là tháng Sáu nóng nhất từng được ghi nhận tại 12 quốc gia, từ Nigeria, Pakistan đến Nhật Bản và Tây Ban Nha. Ngoài ra, tại 26 quốc gia khác – trong đó có Anh, Trung Quốc, Pháp, Cộng hòa Dân chủ Congo và Ethiopia – nhiệt độ tháng Sáu cũng cao bất thường dù không phá vỡ kỷ lục. Khoảng 790 triệu người trên khắp châu Âu, châu Á và châu Phi đã phải chịu đựng tháng Sáu nóng nhất trong lịch sử, phản ánh mức độ nghiêm trọng và quy mô rộng lớn của đợt nắng nóng này.
Đợt nhiệt đỉnh điểm tháng 6/2023 nằm trong bối cảnh toàn cầu đang chứng kiến xu hướng nhiệt độ gia tăng mạnh mẽ trong những năm gần đây. Dữ liệu Copernicus cho thấy năm 2023 là năm nóng nhất kể từ khi có dữ liệu ghi chép, với nhiệt độ trung bình toàn cầu cao gần 1,5°C so với mức thời tiền công nghiệp. Ngay trong tháng Sáu 2023, mức nhiệt trung bình cao hơn khoảng 1,5°C so với trung bình giai đoạn 1850–1900, và đây là tháng thứ 13 liên tiếp toàn cầu vượt mốc nhiệt 1,5°C. Diễn biến này cho thấy một xu hướng nóng lên kéo dài và ngày càng nghiêm trọng, trong đó nhiệt độ tiếp tục đạt đỉnh mới qua các tháng từ 2023 sang 2024.
Sự bùng phát của các đợt nóng cực đoan này là kết quả của sự kết hợp giữa biến đổi khí hậu do con người gây ra và các yếu tố tự nhiên như hiện tượng El Niño. Việc phát thải khí nhà kính liên tục đang đẩy nhiệt độ trung bình toàn cầu lên cao, trong khi El Niño có thể làm tăng nhiệt độ trong ngắn hạn. Tuy nhiên, chính tần suất và phạm vi rộng chưa từng có của các đợt nóng cho thấy mức độ nghiêm trọng ngày càng tăng của cuộc khủng hoảng khí hậu do con người tạo ra.
Hệ quả của những đợt nắng nóng dữ dội này rất phức tạp và sâu rộng. Chúng tạo ra mối đe dọa nghiêm trọng đối với sức khỏe cộng đồng, an ninh lương thực, nguồn nước và nhiều hệ sinh thái. Trong tháng Sáu năm 2023, hàng triệu người ở các quốc gia bị ảnh hưởng phải đối mặt với điều kiện thời tiết khắc nghiệt ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt hằng ngày và hoạt động kinh tế. Cùng thời điểm, nhiệt độ bề mặt đại dương tăng cao kỷ lục, làm gia tăng mức độ cực đoan của thời tiết và gây áp lực lớn lên các vùng biển và sinh vật sống dưới nước.
Xu hướng nhiệt độ toàn cầu cao bất thường tiếp tục kéo dài sau tháng Sáu và xuyên suốt năm 2024. Ví dụ, tháng 1 và tháng 2 năm 2025 được ghi nhận thuộc nhóm các tháng nóng nhất trong lịch sử, với mức nhiệt trung bình toàn cầu cao hơn khoảng 1,6 – 1,75°C so với thời tiền công nghiệp. Tình trạng ấm lên kéo dài này tiếp tục gia tăng nguy cơ liên quan đến nắng nóng cực đoan trên toàn cầu. Đồng thời, châu Âu ghi nhận năm 2024 là năm nóng nhất của khu vực, kèm theo đó là các hiện tượng như bão lũ lớn và lũ lụt, phản ánh sự bất ổn thời tiết ngày càng rõ rệt.
Tóm lại, hiện tượng nóng lên bất thường trong tháng Sáu năm 2023 tại nhiều khu vực trên thế giới là một phần trong xu hướng dài hạn về khí hậu cực đoan và nhiệt độ tăng cao do con người gây ra. Sự gia tăng này không chỉ dẫn đến các kỷ lục chưa từng có về nhiệt độ mà còn tác động trực tiếp đến đời sống của hàng trăm triệu người cũng như hệ sinh thái toàn cầu. Diễn biến nóng lên hiện nay cho thấy nhu cầu cấp thiết về hành động khí hậu toàn cầu nhằm kiềm chế đà tăng nhiệt và giảm thiểu các hậu quả nghiêm trọng kèm theo.