Sự ra đi của Raila Odinga để lại khoảng trống lớn trên chính trường Kenya, nơi ông từng là trụ cột trong ba thập kỷ liên tiếp. Từ vai trò thủ lĩnh đối lập đến người kiến tạo các cải cách chính trị quan trọng, ông không chỉ là biểu tượng dân chủ, mà còn là tiếng nói hiếm hoi kết nối các thế hệ chính trị gia cũ và mới. Sự vắng mặt của ông buộc cả đất nước, đặc biệt là Đảng Phong trào Dân chủ Cam (ODM) mà ông sáng lập, phải tự đặt lại vị trí và sứ mệnh trong một bối cảnh chính trị mới.
Raila Odinga từng là chất keo gắn kết—hoặc chất xúc tác xung đột—tùy vào vị trí mà ông đứng. Các cuộc bầu cử trước đây thường xoay quanh ông, là nguồn cảm hứng cho hàng triệu người nhưng cũng là tiêu điểm của tranh cãi và xung đột. Không còn ông hiện diện, Kenya phải đối diện với một thực tế khó được đoán định: ai sẽ kế thừa di sản chính trị này, và liệu quốc gia có thể tiếp tục hành trình dân chủ một cách hòa bình và bền vững?
Bối cảnh chính trị hiện tại đặt ra nhiều thử thách: hiệp định chia sẻ quyền lực giữa Odinga và Ruto, được ký đầu năm 2025, đã giúp tạm thời làm lắng dịu làn sóng biểu tình và tạo cầu nối giữa chính phủ và phe đối lập. Tuy nhiên, sự vắng mặt của người ký kết chính vẫn sẽ ảnh hưởng sâu sắc đến sự bền vững của thỏa thuận. Những nhân vật chủ chốt trong ODM cần chứng tỏ khả năng nắm giữ ngọn cờ mà Odinga để lại, không chỉ về mặt tổ chức mà còn cả về tinh thần tranh đấu và đại diện cho các cử tri bên lề.
Đám tang của ông, với những hình ảnh vừa xúc động vừa hỗn loạn, phản ánh hai mặt của thực tại chính trị Kenya: một bên là sự kính trọng lớn lao của quần chúng dành cho một lãnh tụ gắn bó sâu sắc với nhân dân; bên kia là những mâu thuẫn còn âm ỉ, sẵn sàng bùng phát khi niềm tin mất ổn định. Từ các bài điếu văn của nguyên thủ quốc gia đến những cành cây nhỏ mà người dân mang theo—biểu tượng địa phương của khát vọng hòa bình—mọi hành động trong những ngày quốc tang đều khẳng định vị trí đặc biệt của Odinga trong tâm thức người Kenya.
Khi đất nước khép lại một chương sử mang tên Odinga, thử thách đặt ra không chỉ nằm ở tìm kiếm người kế thừa mà còn ở việc duy trì lộ trình cải cách mà ông không ngừng theo đuổi. Kenya đang đứng trước cơ hội định hình một thế hệ lãnh đạo mới, tiếp tục di sản dân chủ mà ông để lại—dù không dễ dàng, nhưng đó cũng có thể là cơ hội để nền chính trị Kenya trưởng thành hơn.