Hàng nghìn người ủng hộ cựu Tổng thống Brazil Jair Bolsonaro đã xuống đường biểu tình tại Rio de Janeiro nhằm bày tỏ sự ủng hộ đối với ông và chiến dịch của Tổng thống Mỹ Donald Trump chống lại phiên tòa xét xử Bolsonaro. Trong phiên tòa này, ông Bolsonaro bị cáo buộc âm mưu thực hiện một cuộc đảo chính sau khi thua cuộc bầu cử tổng thống năm 2022 trước đối thủ Luiz Inácio Lula da Silva. Hiện ông đang bị xét xử tại thủ đô Brasilia với các cáo buộc liên quan đến âm mưu sử dụng bạo lực để lật đổ chính quyền dân chủ, bao gồm cả cáo buộc lên kế hoạch ám sát Tổng thống Lula và một Thẩm phán Tòa án Tối cao. Cũng theo cáo buộc, Bolsonaro đã kích động cuộc bạo loạn ngày 8 tháng 1 năm 2023, khi những người ủng hộ ông xông vào các tòa nhà chính phủ nhằm thúc đẩy một cuộc can thiệp của quân đội.
Các công tố viên lập luận rằng hành động của Bolsonaro không chỉ đơn thuần là từ chối kết quả bầu cử, mà còn có chủ đích tạo điều kiện dẫn đến bạo lực và âm mưu đảo chính. Nếu bị kết tội, ông Bolsonaro có thể đối mặt với mức án lên đến 12 năm tù cho tội danh âm mưu đảo chính, cùng với các hình phạt bổ sung nếu thêm các cáo buộc khác được chứng minh. Hiện ông cũng đã bị cấm tranh cử cho đến năm 2030.
Về phía mình, Bolsonaro phủ nhận mọi cáo buộc và gọi đây là một hành động “đàn áp chính trị”, mô tả phiên tòa như một “cuộc săn phù thủy”, giống với luận điệu mà ông Trump sử dụng để tự bảo vệ mình trước các cáo buộc hình sự. Tổng thống Trump đã công khai ủng hộ Bolsonaro, gọi ông là “người tốt” và chỉ trích phiên tòa là thiếu công bằng, đồng thời đe dọa áp đặt các biện pháp trừng phạt kinh tế với Brazil như tăng thuế nhập khẩu.
Tình hình càng trở nên căng thẳng khi Bộ Tài chính Mỹ vừa áp đặt lệnh trừng phạt đối với Thẩm phán Tòa án Tối cao Brazil Alexandre de Moraes – người chủ trì phiên tòa xét xử Bolsonaro. Washington cáo buộc ông Moraes vi phạm nhân quyền, bao gồm việc cho phép bắt giữ tùy tiện và đàn áp quyền tự do ngôn luận, trong đó có quyết định đình chỉ hoạt động nền tảng mạng xã hội X tại Brazil trong 40 ngày vì lý do lan truyền thông tin sai lệch từ các nhóm ủng hộ Bolsonaro. Các lệnh trừng phạt theo Đạo luật Magnitsky sẽ đóng băng tài sản và cấm nhập cảnh đối với Moraes, phản ánh phản ứng mạnh mẽ từ Mỹ chống lại điều họ gọi là hành vi đàn áp chính trị.
Vụ xét xử Bolsonaro đang làm sâu sắc thêm sự chia rẽ trong chính trường Brazil. Tổng thống Lula bác bỏ hoàn toàn các cáo buộc do Trump và phe ủng hộ Bolsonaro đưa ra, nhấn mạnh rằng “không ai đứng trên pháp luật.” Nhóm bào chữa cho Bolsonaro dự kiến sẽ sớm trình bày phần tranh tụng, và hội đồng Tòa án Tối cao Brazil sẽ đưa ra phán quyết vào cuối năm nay. Nếu bị kết án, Bolsonaro nhiều khả năng sẽ phải chịu án tù. Trong lúc đó, ông tiếp tục bị hạn chế truy cập mạng xã hội và ngày càng bị cô lập về mặt pháp lý và chính trị – điều mà những người ủng hộ ông coi là hành động kiểm duyệt và đàn áp không công bằng.