Bản Tin Phân Tích (khoảng 800 từ) – Bản viết lại theo phong cách phân tích tin tức
Quan hệ giữa cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin đang bước vào một giai đoạn bất ổn mới, khi ông Trump công khai bày tỏ sự bất mãn đối với người từng được ông mô tả là một đồng minh tiềm năng trong nỗ lực chấm dứt xung đột ở Ukraine. Trong một cuộc họp nội các được truyền hình trực tiếp vào thứ Ba vừa qua, ông Trump tuyên bố đã tán thành việc nối lại việc chuyển giao vũ khí phòng thủ cho Ukraine và để ngỏ việc áp đặt thêm các biện pháp trừng phạt lên Nga — động thái cho thấy sự chuyển hướng rõ rệt trong chính sách của ông đối với Điện Kremlin.
Bày tỏ sự thất vọng trước báo giới, ông Trump nói thẳng: “Chúng tôi phải chịu đựng quá nhiều điều vô nghĩa từ phía Putin, nếu các bạn muốn biết sự thật. Ông ta lúc nào cũng cư xử rất tử tế, nhưng cuối cùng thì chả có nghĩa lý gì cả.”
Được biết, quyết định tiếp tục viện trợ vũ khí phòng thủ cho Ukraine đã đi ngược lại một quyết định gần đây của Lầu Năm Góc dự định tạm hoãn một số đợt chuyển giao hệ thống phòng không và pháo dẫn đường. Trước đó, các quan chức quốc phòng viện lý do nguồn dự trữ vũ khí của Mỹ đang giảm sút sau hơn hai năm chiến sự ở Ukraine. Nhưng theo lời ông Trump, ông đã cá nhân can dự và yêu cầu tiếp tục hỗ trợ Ukraine. “Putin không còn xem trọng mạng sống con người — ông ta giết quá nhiều người. Vì vậy chúng tôi sẽ gửi thêm vũ khí phòng thủ, và tôi đã phê chuẩn điều đó,” ông nói.
Đây là bước ngoặt quan trọng trong chính sách đối ngoại của ông Trump, vốn trước đây thường trao đổi với Putin bằng lời nói mềm mỏng và từng nhiều lần phát biểu rằng ông có thể “chấm dứt chiến tranh trong một ngày” nếu được gặp lãnh đạo Nga. Tuy nhiên, các nỗ lực ngoại giao của Trump những tháng gần đây đã không những không đạt kết quả, mà còn bị phá vỡ bởi làn sóng không kích dữ dội mà Nga thực hiện nhằm vào các thành phố lớn ở Ukraine — bao gồm cả thủ đô Kyiv.
Theo ông Mark Montgomery, cựu phó đô đốc Hải quân Mỹ và hiện là chuyên gia tại Quỹ Bảo vệ các nền dân chủ (FDD), Trump đã tìm cách gửi một thông điệp cứng rắn đến Putin vào tháng Sáu, yêu cầu chấm dứt tấn công dân thường và quay lại bàn đàm phán. Nhưng thay vì xuống thang, Moscow đã mở rộng chiến dịch quân sự. “Ông Trump vừa bị đánh lừa bởi Putin, lại vừa bị chính Lầu Năm Góc phá ngang,” Montgomery nhận định.
Một điểm đáng chú ý khác là sự thay đổi trong lập trường của ông Trump liên quan đến biện pháp trừng phạt. Tuy vẫn hoài nghi về hiệu quả của chúng, nhà lãnh đạo đảng Cộng hòa cho biết ông đang nghiêm túc xem xét một đề xuất lưỡng đảng tại Thượng viện nhằm áp trừng phạt lên xuất khẩu dầu của Nga. Dự luật nhận được sự ủng hộ đáng kể từ cả hai phe: 41 Thượng nghị sĩ Cộng hòa, 42 Dân chủ và Thượng nghị sĩ độc lập Angus King đồng bảo trợ. Trump nói rằng quyền quyết định cuối cùng vẫn thuộc về ông. “Tôi sẽ xem xét rất kỹ. Họ chỉ được phép thông qua nếu tôi đồng ý, và tôi cũng là người quyết định đình chỉ biện pháp này,” ông nhấn mạnh trong cuộc họp nội các.
Tuy nhiên, hậu trường lại kể một câu chuyện khác. Các nguồn tin cho biết trong cuộc gặp với Thủ tướng Đức hồi tháng trước, Trump đã gọi dự luật nói trên là “quá khắc nghiệt.” Dù vậy, lập trường công khai của ông cho thấy ông đang để ngỏ khả năng dùng đòn trừng phạt như một công cụ ngoại giao nhằm gây sức ép với Nga.
Sự thất vọng của Trump đối với Putin đã âm ỉ từ nhiều tháng trước, nhất là sau khi ông chủ Điện Kremlin từ chối đến Istanbul dự hội nghị thượng đỉnh mà chính quyền Trump tổ chức với hy vọng tái khởi động tiến trình hòa đàm. Kể từ sau cuộc từ chối đó, quân đội Nga lại tiếp tục mở rộng các đợt không kích vào khu dân cư khiến Trump không kiềm chế được cảm xúc: “Tôi không hiểu có chuyện gì xảy ra với Putin nữa,” ông viết trên mạng xã hội hồi tháng Năm. “Ông ta hoàn toàn PHÁT ĐIÊN rồi.”
Cũng tại Hội nghị Thượng đỉnh NATO gần đây ở Hà Lan, người ta chứng kiến một thái độ khác từ ông Trump: thân thiện hơn với các lãnh đạo châu Âu và có nhiều cuộc trao đổi tích cực với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy — điều cho thấy ông đang tiến gần trở lại với đồng minh phương Tây và gia tăng cam kết bảo vệ Ukraine.
Một điểm mù trong nội bộ chính quyền Trump là việc ai đã ra lệnh tạm dừng chuyển giao vũ khí từ phía Lầu Năm Góc. Khi được hỏi về người đứng sau quyết định này, Trump trả lời: “Tôi không biết. Anh nói đi thì tôi nghe.”
Tóm lại, việc ông Trump ra lệnh nối lại chuyển giao vũ khí và cân nhắc các trừng phạt mới là một bước xoay trục rõ rệt, đánh dấu sự chuyển từ hy vọng vào thiện chí của Nga sang đối đầu trực tiếp. Dù chưa quyết định có ký dự luật trừng phạt hay không, nhưng phát ngôn và hành động của Trump cho thấy rõ ràng ông đang mất kiên nhẫn với chính sách của Putin, và sẵn sàng sử dụng cả biện pháp quân sự lẫn kinh tế để đối phó với Moscow.
Quan hệ Mỹ-Nga đang bước vào một giai đoạn mới đầy thử thách, với Trump ngày càng có xu hướng gia tăng áp lực thay vì tìm kiếm hòa đàm như trước kia. Trong bối cảnh đó, mọi động thái từ cả hai phía đều được theo dõi sát sao bởi cộng đồng quốc tế và đặc biệt là Kyiv — nơi vẫn đang hứng chịu hậu quả nặng nề từ cuộc chiến chưa có hồi kết.
— Kết thúc bản tin phân tích —