Đảng Dân chủ Tự do (LDP) – lực lượng cầm quyền tại Nhật Bản – đã chọn bà Sanae Takaichi, cựu Bộ trưởng An ninh Kinh tế, làm lãnh đạo mới trong cuộc bỏ phiếu vào ngày 4 tháng 10 năm 2025. Với kết quả này, bà gần như chắc chắn sẽ trở thành nữ Thủ tướng đầu tiên trong lịch sử quốc gia. Bà Takaichi vượt qua đối thủ là Bộ trưởng Nông nghiệp Shinjiro Koizumi – con trai của cựu Thủ tướng Junichiro Koizumi – ở vòng hai với 185 phiếu so với 156 phiếu dành cho Koizumi. Cuộc chuyển giao quyền lực diễn ra trong bối cảnh Thủ tướng đương nhiệm Shigeru Ishiba từ chức sau khi LDP liên tục thất bại trong các cuộc bầu cử quốc hội vào năm 2024 và đầu 2025, gây áp lực lớn lên đảng trong việc tìm kiếm người vực dậy hình ảnh và niềm tin từ cử tri.
Sự đắc cử của bà Takaichi không chỉ có ý nghĩa chính trị mà còn là dấu mốc biểu tượng cho sự thay đổi xã hội ở Nhật Bản – nơi phụ nữ vẫn còn bị hạn chế về đại diện chính trị. Tại Hạ viện, nữ giới chỉ chiếm khoảng 15% số ghế, còn trong số 47 tỉnh trưởng toàn quốc, chỉ có hai người là phụ nữ. Sau gần bốn thập kỷ bị thống trị bởi các gương mặt lãnh đạo nam, LDP lần đầu tiên có một người phụ nữ đứng đầu, mở ra kỳ vọng về một bước tiến trong bình đẳng giới, song cũng đặt ra câu hỏi lớn về khả năng của bà trong việc duy trì sự ủng hộ từ một cơ sở cử tri vốn bảo thủ và có truyền thống nam quyền rõ rệt.
Bà Sanae Takaichi tốt nghiệp Đại học Kobe với bằng cử nhân kinh doanh, bắt đầu sự nghiệp chính trị từ năm 1993 với tư cách là nghị sĩ độc lập trước khi gia nhập LDP. Trong suốt ba thập kỷ hoạt động chính trị, bà từng đảm nhiệm nhiều chức vụ quan trọng trong nội các, bao gồm cả vị trí Bộ trưởng An ninh Kinh tế và Bộ trưởng Nông nghiệp. Sự dày dạn kinh nghiệm và mối quan hệ lâu dài bên trong đảng giúp bà ghi điểm với các phe phái trong LDP, đặc biệt trong bối cảnh nội bộ đảng vốn chia rẽ sâu sắc nhiều năm qua. Nếu được Quốc hội chuẩn thuận trong kỳ họp bất thường dự kiến ngày 15 tháng 10 tới, bà sẽ chính thức trở thành nữ lãnh đạo đầu tiên của chính phủ Nhật Bản.
Về mặt tư tưởng chính trị, bà Takaichi được đánh giá là nằm ở cánh hữu của LDP. Các nhà phân tích cho rằng bà nắm giữ nhiều quan điểm truyền thống, kể cả trong các vấn đề xã hội như hôn nhân đồng giới – điều khiến giới quan sát đặt nghi vấn liệu bà có thực sự đại diện cho đổi thay, hay chỉ là một biểu tượng trong khung chính trị bảo thủ. Dù là gương mặt của tiến bộ về mặt hình thức, bà Takaichi vẫn được cho là trung thành với cấu trúc quyền lực vốn ưu ái nam giới trong nội bộ đảng, và khó kỳ vọng bà sẽ khởi động những cải cách sâu rộng về vai trò của phụ nữ trong xã hội Nhật Bản.
Trên phương diện đối ngoại và kinh tế, bà cam kết duy trì liên minh chặt chẽ với Hoa Kỳ – đối tác chiến lược hàng đầu của Nhật Bản. Bà cũng ủng hộ tiếp tục thực hiện một thỏa thuận đầu tư song phương từng được ký kết với cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump, giúp giảm thuế nhập khẩu cho hàng hóa Nhật Bản đổi lại các khoản đầu tư do ngân sách Nhật tài trợ. Tuy trước đây bà từng cân nhắc việc xem xét lại thỏa thuận này, hiện tại, trong vai trò lãnh đạo, bà tỏ rõ lập trường duy trì ổn định mối quan hệ chiến lược này, nhất là khi nền kinh tế Nhật Bản đang đối mặt với áp lực lạm phát và những thách thức chính trị từ các nhóm cực hữu trong nội bộ LDP.
Cuộc đua giành vị trí lãnh đạo LDP năm nay cho thấy rõ những cạnh tranh phức tạp bên trong đảng. Với năm gương mặt từng thất bại trong các cuộc tranh cử trước chen chân vào cuộc đua, bà Takaichi nổi bật với 31,07% phiếu bầu ở vòng một và giành chiến thắng chung cuộc tại vòng hai với 54,25%, vượt qua ông Koizumi – người được xem là đại diện cho thế hệ lãnh đạo trẻ trung, nhiều kỳ vọng.
Nếu được chính thức xác nhận làm thủ tướng, bà Takaichi sẽ đưa Nhật Bản vào nhóm các nước G7 có nữ đứng đầu chính phủ – một danh sách vốn vẫn vắng bóng Hoa Kỳ. Tuy nhiên, sự kiện này cũng khiến giới chuyên gia và truyền thông Nhật đặt ra câu hỏi lớn: trong một môi trường chính trị vốn duy trì sự chi phối của nam giới suốt nhiều thế hệ, liệu một nữ lãnh đạo như bà Takaichi có thể tạo ra những thay đổi thực chất, hay chỉ đơn thuần là một làn sóng mang tính biểu tượng trong lịch sử chính trị Nhật Bản hiện đại.