Với nhiều người trong chúng ta, thuốc nhỏ mắt – thường được gọi là nước mắt nhân tạo – đã trở thành giải pháp hàng ngày mỗi khi cảm thấy mỏi, khô hay rát mắt, đặc biệt trong bối cảnh phải nhìn màn hình suốt cả ngày. Loại thuốc này rất dễ tìm, tiện lợi khi sử dụng và dường như vô hại. Nhưng bạn đã bao giờ tự hỏi liệu việc sử dụng hàng ngày có thực sự an toàn?
Theo các chuyên gia y tế, nước mắt nhân tạo nhìn chung là một cách an toàn để làm dịu đôi mắt bị khô. Tuy nhiên, việc sử dụng thế nào và lựa chọn loại nào lại vô cùng quan trọng. Không phải loại thuốc nhỏ mắt nào cũng giống nhau – và nếu chọn sai loại, hoặc dùng sai cách, bạn có thể vô tình gây tổn hại cho đôi mắt.
Một trong những vấn đề đáng chú ý nằm ở thành phần chất bảo quản. Để giữ cho dung dịch luôn vô trùng sau khi mở nắp, các lọ thuốc dạng đa liều thường được bổ sung chất bảo quản nhằm ngăn vi khuẩn phát triển. Dù hiệu quả về mặt vệ sinh, những chất này có thể gây kích ứng nếu sử dụng thường xuyên – đặc biệt nếu bạn nhỏ mắt trên bốn đến sáu lần mỗi ngày. Với người có đôi mắt nhạy cảm hoặc mắc hội chứng khô mắt nặng, việc tiếp xúc lâu dài với chất bảo quản có thể dẫn đến đỏ, rát, thậm chí phá hủy tế bào trên giác mạc.
Chính vì thế, bạn sẽ thấy trên kệ thuốc thường có hai loại nước mắt nhân tạo: một là lọ đa liều có chất bảo quản, hai là dạng ống đơn liều không chứa chất bảo quản. Các bác sĩ thường khuyên người phải nhỏ mắt nhiều lần mỗi ngày hoặc có nhu cầu sử dụng lâu dài nên chọn loại không có chất bảo quản. Dù có thể đắt hơn một chút, loại này dịu nhẹ hơn và an toàn hơn cho bề mặt nhạy cảm của mắt.
Cũng cần hiểu rằng nước mắt nhân tạo chỉ là một giải pháp tạm thời – chúng đơn giản là bổ sung độ ẩm mà mắt bạn đang thiếu, chứ không giải quyết được nguyên nhân gốc rễ. Khô mắt có thể bắt nguồn từ nhiều yếu tố: môi trường điều hòa, sử dụng thiết bị điện tử liên tục, quá trình lão hóa, hoặc các bệnh lý tiềm ẩn.
Trước khi quyết định gắn bó lâu dài với một chai thuốc nhỏ mắt, tốt nhất nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa mắt. Họ có thể kiểm tra chính xác nguyên nhân khiến mắt bị khô và tư vấn loại nước nhỏ mắt phù hợp nhất. Có loại dung dịch nhẹ, lỏng như nước, nhưng cũng có những loại đặc hơn, dạng gel, giúp giữ ẩm lâu hơn. Dùng sai loại có thể làm giảm hiệu quả điều trị.
Nếu sử dụng đúng cách, nước mắt nhân tạo là công cụ hỗ trợ đắc lực. Điều quan trọng là bạn cần hiểu rõ về sản phẩm mình dùng – đọc kỹ thành phần, chọn loại không chất bảo quản nếu cần dùng thường xuyên, và tham khảo ý kiến chuyên gia để điều trị đúng nguyên nhân chứ không chỉ làm dịu triệu chứng.