Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã hứng chịu một cú sốc chính trị nghiêm trọng vào ngày 16 tháng 7 năm 2025, khi đảng Shas – một đảng ultra-Orthodox (Haredi) – tuyên bố các bộ trưởng của họ sẽ từ chức khỏi chính phủ liên minh của ông, giữa lúc đang diễn ra tranh cãi gay gắt về việc miễn nghĩa vụ quân sự bắt buộc cho nam giới Haredi. Diễn biến này xảy ra sau khi đảng United Torah Judaism – một phe phái Haredi khác – cũng đã rời khỏi chính phủ, cho thấy những rạn nứt ngày càng nghiêm trọng trong nội bộ liên minh cầm quyền về vấn đề luật nghĩa vụ quân sự.
Shas hiện nắm 11 ghế trong Knesset gồm 120 ghế và kiểm soát nhiều bộ trọng yếu, bao gồm Bộ Nội vụ, Bộ Lao động, Bộ Phúc lợi và Bộ Dịch vụ Tôn giáo. Việc các bộ trưởng từ chức được xem là lời phản đối trực tiếp đối với chính phủ vì không bảo vệ được các quyền miễn nghĩa vụ quân sự cho cộng đồng Haredi – những người dành cả đời để học Torah. Hội đồng các hiền giả Torah của đảng Shas chỉ trích cái mà họ gọi là “sự đàn áp học giả Torah”, đồng thời cáo buộc đảng Likud của Netanyahu và các nhân vật như Yuli Edelstein – Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại và Quốc phòng Knesset – đã phá vỡ các cam kết về bảo vệ cộng đồng Haredi trước quy định nghĩa vụ quân sự.
Tuy từ chức khỏi các vị trí bộ trưởng, Shas vẫn khẳng định sẽ không rời liên minh và chưa có ý định gia nhập phe đối lập hay ủng hộ một cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm ít nhất cho đến khi kỳ họp hè của quốc hội kết thúc vào ngày 27 tháng 7. Các đại biểu của Shas vẫn sẽ tham gia các hoạt động của Knesset, còn Chủ tịch đảng – ông Aryeh Deri – sẽ tiếp tục góp mặt trong “kitchen cabinet”, một nhóm hoạch định chính sách thu hẹp của chính phủ.
Việc Shas rút lui một phần đã lập tức ảnh hưởng đến cấu trúc quyền lực của chính phủ: theo một số báo cáo, số ghế mà liên minh của Netanyahu kiểm soát đã giảm xuống còn 50, khiến ông rơi vào tình trạng chính phủ thiểu số. Mặc dù vậy, một số nguồn khác cho rằng nếu tính toán theo cách khác, liên minh vẫn có thể giữ được đa số sít sao với 61 ghế, tùy thuộc vào việc ai ủng hộ các cuộc bỏ phiếu.
Lãnh đạo đối lập Yair Lapid đã lên tiếng chỉ trích mạnh mẽ tình hình, cho rằng đây là một chính phủ thiểu số không còn tính chính danh, không đủ năng lực để đưa ra những quyết định chiến lược quốc gia như phát động chiến dịch quân sự, điều hành quan hệ với Gaza, Syria hoặc Saudi Arabia, cũng như kiểm soát ngân sách nhà nước. Ông kêu gọi tổ chức bầu cử sớm, dù trên lịch trình hiện tại, cuộc bầu cử tiếp theo dự kiến diễn ra vào cuối năm 2026. Lapid nhấn mạnh rằng chính phủ hiện nay không có quyền lãnh đạo đất nước, đặc biệt trong các vấn đề về nghĩa vụ quân sự cho cộng đồng ultra-Orthodox.
Nguồn gốc của cuộc khủng hoảng này là một tranh cãi kéo dài trong xã hội Israel liên quan đến việc miễn nghĩa vụ quân sự cho đàn ông Haredi – một chính sách đã tồn tại trong nhiều thập kỷ nhưng đang bị xem xét lại nghiêm túc sau khi các quy định miễn trừ trước đó hết hiệu lực vào năm 2023. Các tòa án Israel và Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) đang thúc đẩy việc áp dụng các quy định nghĩa vụ quân sự bình đẳng hơn, càng khiến nội bộ liên minh cầm quyền thêm căng thẳng và dư luận xã hội Israel dậy sóng vì cảm giác bất công.
Tổng kết lại, quyết định từ chức bộ trưởng của đảng Shas do mâu thuẫn về luật miễn nghĩa vụ quân sự đã đẩy liên minh của Thủ tướng Netanyahu rơi vào thế chông chênh, với một chính phủ thiểu số hoặc chỉ giữ được đa số mong manh, giữa lúc khủng hoảng chính trị gia tăng và cuộc tranh cãi về nghĩa vụ quân sự cho cộng đồng ultra-Orthodox ngày càng gay gắt.