Tại một khu chợ nông sản gần Tokyo, hơn 100 người mua xếp hàng dài để có cơ hội mang về khoảng một ký gạo Nhật với giá chỉ 500 yên (khoảng 80.000 đồng). Tuy nhiên, để có được số gạo ấy, họ phải khéo léo đong đầy một chiếc hộp gỗ nhỏ bằng tay mình – một thử thách đòi hỏi vừa sự cẩn trọng vừa tính kiên nhẫn.
Sự kiện diễn ra vào cuối tuần này, được tổ chức như một trò chơi dân dã, thực chất là một chiêu thu hút người mua hơn là phương thức mua bán chính thức. Nhưng trong bối cảnh lạm phát vẫn chưa hạ nhiệt còn tiền lương thì tăng rất chậm, rất nhiều người xem đây là cơ hội hiếm hoi để mua gạo – thực phẩm thiết yếu của mọi gia đình tại Nhật – với giá rẻ hơn khoảng 40% so với thông thường.
“Tôi thấy choáng khi nhìn hóa đơn mỗi lần đi siêu thị,” một bà nội trợ chia sẻ sau khi hoàn thành phần thử thách đong gạo của mình. “Vậy nên có cơ hội như thế này, dù chỉ tiết kiệm được vài trăm yên, tôi cũng cảm thấy rất đáng giá.”
Các ban tổ chức cho biết mục tiêu của chương trình là không chỉ hỗ trợ người tiêu dùng đối phó với giá cả tăng cao, mà còn giúp người nông dân địa phương quảng bá gạo được trồng trên chính mảnh đất của họ. Trong những năm gần đây, người Nhật chuyển sang các chế độ ăn đa dạng hơn, khiến mức tiêu thụ gạo nội địa giảm đi đáng kể. Những sự kiện tương tác như thế này không chỉ giúp duy trì thói quen ăn cơm truyền thống, mà còn mang đến một chút không khí vui nhộn giữa thời điểm tài chính căng thẳng.
Không giống như những chương trình khuyến mãi đơn thuần, sự kiện lần này còn làm nổi bật văn hóa lâu đời của người Nhật trong việc trân quý thực phẩm. Việc cẩn thận đong từng hạt gạo vào hộp không chỉ là trò chơi, mà còn như một lời nhắc rằng thức ăn – nhất là những thứ thiết yếu như gạo – không bao giờ nên bị xem nhẹ.
Trong một đất nước nơi các sản phẩm nông nghiệp được chăm chút kỹ lưỡng và giá thành vì thế cũng cao hơn, những chương trình như thế này trở nên đặc biệt có ý nghĩa với các hộ gia đình có thu nhập trung bình hoặc những người đang chật vật với chi phí sinh hoạt leo thang.
Người tiêu dùng Nhật, vốn nổi tiếng về sự cẩn trọng trong chi tiêu, giờ đây ngày càng phải tính toán kỹ lưỡng hơn cho từng món hàng trong giỏ. Và nếu bằng một trò đong gạo nho nhỏ, họ có thể mang về bữa cơm cho cả gia đình với chi phí thấp hơn, thì tại sao lại không thử?