Diễn đàn ARF lần thứ 32: ASEAN khẳng định vai trò trung tâm giữa biến động địa chính trị và thách thức an ninh mới
Ngày 11 tháng 7 năm 2025, Hội nghị Diễn đàn Khu vực ASEAN lần thứ 32 (ARF) – diễn đàn an ninh lớn nhất tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương – chính thức khai mạc tại Kuala Lumpur, Malaysia. Sự kiện quy tụ các bộ trưởng ngoại giao và đại biểu cấp cao đến từ Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) cùng các đối tác quan trọng như Hàn Quốc, Hoa Kỳ, Nhật Bản, Trung Quốc và Nga. Đây được xem là nền tảng đối thoại cốt lõi của khu vực về các vấn đề chính trị và an ninh, nhằm thúc đẩy hợp tác và duy trì hòa bình trong bối cảnh căng thẳng toàn cầu leo thang.
Nổi bật trong chương trình nghị sự năm nay là những tác động sâu rộng từ các mức thuế nhập khẩu cao do Tổng thống Mỹ Donald Trump áp đặt. Chính sách thuế quan này đã thổi bùng làn sóng bất ổn kinh tế và làm phức tạp thêm quan hệ thương mại giữa các nước trong khu vực. Các cuộc thảo luận song phương và đa phương dự kiến sẽ bị chi phối bởi chủ đề này, phản ánh sự đan xen giữa yếu tố kinh tế và chiến lược an ninh trong khu vực.
Bên cạnh những lo ngại về kinh tế, diễn đàn cũng là dịp ASEAN khẳng định vai trò then chốt của mình với tư cách là trụ cột ổn định của khu vực. Đại diện cấp cao Liên minh châu Âu – bà Kaja Kallas – nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng cường hợp tác giữa EU và ASEAN trong các lĩnh vực như thương mại, hạ tầng kỹ thuật số, an ninh hàng hải và tôn trọng luật pháp quốc tế. Bà cam kết cả hai khối sẽ tiếp tục thúc đẩy đối thoại và chủ nghĩa đa phương trước những biến động toàn cầu và thách thức chủ quyền lãnh thổ ngày càng gia tăng.
Đối với Hàn Quốc, thời điểm này cũng là cơ hội để chính quyền Tổng thống Lee Jae Myung thể hiện cam kết mạnh mẽ hơn với ASEAN trong lĩnh vực ngoại giao và hòa bình khu vực. Seoul đang chủ động củng cố mối quan hệ với các nước Đông Nam Á, nhằm đóng vai trò tích cực hơn trong các sáng kiến an ninh chung.
Ngoài khuôn khổ chính trị và kinh tế, ARF năm nay còn mở rộng thảo luận sang các lĩnh vực an ninh phi truyền thống, đặc biệt là an ninh mạng. Đồng thời với diễn đàn chính, Diễn đàn An ninh Mạng ASEAN và Diễn đàn Chiến lược An ninh Mạng Malaysia diễn ra, quy tụ các chuyên gia và nhà hoạch định chính sách bàn bạc về các chủ đề nóng như hợp tác chống tấn công mạng, quản trị trí tuệ nhân tạo, mã hóa chống lượng tử và năng lực phòng vệ mạng. Những nỗ lực này phản ánh xu thế hội nhập kỹ thuật số ngày càng sâu rộng và nhu cầu nâng cao năng lực phòng thủ mạng trong kỷ nguyên số.
Với vai trò nước chủ nhà, Malaysia kêu gọi ARF cần thích ứng nhanh chóng trước các nguy cơ an ninh ngày càng phức tạp, nếu không muốn diễn đàn đánh mất vai trò cốt lõi trong việc đảm bảo ổn định khu vực. Lời cảnh báo này phản ánh nhận thức chung rằng các cơ chế an ninh truyền thống đang cần được đổi mới để đối phó hiệu quả với các mối đe dọa mới như tấn công mạng, tranh chấp hàng hải và căng thẳng địa chính trị.
Tổng thể, Diễn đàn ARF lần thứ 32 là cột mốc quan trọng nơi các vấn đề kinh tế, an ninh và ngoại giao giao thoa mạnh mẽ. Hội nghị không chỉ khẳng định vai trò trung tâm của ASEAN trong việc điều tiết sự cân bằng giữa các cường quốc, mà còn thúc đẩy hợp tác đa phương nhằm đối mặt với các thách thức an ninh hiện đại của khu vực châu Á – Thái Bình Dương.