Phật Nhảy Tường, hay còn gọi là “Fo Tiao Qiang” trong tiếng Trung, là món ăn nổi tiếng xuất xứ từ tỉnh Phúc Kiến, Trung Quốc. Với hơn 200 năm lịch sử, món ăn này được biết đến nhờ sự cầu kỳ trong chế biến, hương vị tinh tế và giá trị dinh dưỡng cao. Tên gọi độc đáo của món ăn, bắt nguồn từ câu chuyện về việc các vị sư không thể cưỡng lại được mùi thơm và đã phải “nhảy tường” để thưởng thức, càng làm tăng thêm sự huyền bí của món ăn này. Bài viết dưới đây sẽ khám phá nguồn gốc, nguyên liệu, lợi ích sức khỏe và ý nghĩa văn hóa của Phật Nhảy Tường.
Người đầu bếp tốn nhiều công sức để chuẩn bị nguyên liệu cho món ăn (Ảnh: Shidai).
Phật Nhảy Tường có nguồn gốc từ triều đại nhà Thanh dưới thời vua Đạo Quang. Tên gọi của món ăn liên quan đến một truyền thuyết kể về việc một vị sư, không thể cưỡng lại mùi thơm của món ăn, đã nhảy qua tường để thưởng thức. Món ăn nhanh chóng trở thành biểu tượng của sự sang trọng và địa vị, thường được phục vụ tại các bữa tiệc cao cấp và được thưởng thức bởi hoàng gia và quý tộc.
Ý nghĩa văn hóa của món ăn được thể hiện qua việc nó được BBC Travel liệt kê vào danh sách “Những món ăn đắt giá nhất thế giới” và được chọn là một trong những món ăn quốc gia của Trung Quốc vào năm 2022. Mặc dù giá cả cao, Phật Nhảy Tường đã vượt qua nguồn gốc tinh hoa của nó để trở thành món ăn yêu thích ở nhiều quốc gia châu Á, với nhiều phiên bản khác nhau ở các nước như Việt Nam và Hàn Quốc.
Xưa kia, món ăn vốn chỉ phục vụ cho giới nhà giàu, quý tộc (Ảnh: Zhihu).
Nguyên Liệu và Quy Trình Chế Biến
Sự phức tạp của Phật Nhảy Tường nằm ở danh sách nguyên liệu phong phú và quy trình chế biến tỉ mỉ. Món ăn truyền thống bao gồm 18 nguyên liệu chính như bào ngư, hải sâm, vi cá mập, nhân sâm và sò điệp, mỗi loại góp phần tạo nên hương vị và giá trị dinh dưỡng đặc biệt của món ăn. Các nguyên liệu này được hấp riêng biệt trước khi kết hợp trong một nồi đất, cùng với rượu Thiệu Hưng để tăng cường hương thơm.
Ngoài các nguyên liệu chính, món ăn còn cần tới 30 thành phần bổ sung và 12 gia vị, tất cả đều được chọn lọc kỹ lưỡng để đảm bảo hương vị đặc trưng của món ăn. Bước cuối cùng là hầm nồi đất, được phủ bằng lá sen, trên lửa nhỏ trong khoảng 5-6 giờ, với sự cẩn thận để không để mùi hương thoát ra trong quá trình nấu.
Lợi Ích Sức Khỏe
Phật Nhảy Tường không chỉ là một món ăn ngon mà còn là nguồn dinh dưỡng phong phú. Món ăn này giàu protein, vitamin và khoáng chất, làm cho nó trở thành lựa chọn tuyệt vời để tăng cường hệ miễn dịch, cải thiện sức khỏe thể chất và tăng cường trí nhớ. Việc sử dụng các nguyên liệu như nhân sâm và hải sâm cũng góp phần vào danh tiếng của món ăn như một món ăn giúp kéo dài tuổi thọ và tăng cường sức sống.
Nghiên cứu cho thấy các thành phần của món ăn có đặc tính chống oxy hóa, giúp chống lão hóa và giảm viêm nhiễm. Thêm vào đó, một số nghiên cứu còn cho rằng món ăn có thể có tác dụng tăng cường sinh lực, đặc biệt là đối với nam giới, nhờ vào sự kết hợp của các nguyên liệu như gân hươu và vi cá mập. Tuy nhiên, việc sử dụng vi cá mập hiện nay đã trở thành vấn đề gây tranh cãi vì các vấn đề môi trường, dẫn đến việc một số đầu bếp đã điều chỉnh công thức.
Qua nhiều năm, Phật Nhảy Tường đã được cải tiến và biến tấu ở nhiều nơi, với các đầu bếp khắp châu Á tạo ra những phiên bản riêng của món ăn. Những biến thể này phản ánh phong cách ẩm thực độc đáo của từng vùng, đồng thời vẫn giữ được các yếu tố cơ bản của món ăn. Ví dụ, ở Việt Nam, món ăn được chế biến sẵn và bán trong các hộp thiếc nhỏ hoặc bát sứ, giúp món ăn dễ tiếp cận hơn với công chúng.
Mặc dù giá cả cao, thường dao động từ 800 đến 1.000 nhân dân tệ (khoảng 125 đến 150 USD) cho mỗi phần tại Trung Quốc, Phật Nhảy Tường đã tìm được sự yêu thích toàn cầu. Tại các nhà hàng Trung Quốc trên toàn thế giới, món ăn được phục vụ dưới nhiều hình thức khác nhau, từ phiên bản cao cấp trong các bữa tiệc sang trọng đến các tùy chọn giá cả phải chăng hơn. Một số nhà hàng thậm chí đóng gói món ăn trong các bình sứ, cho phép du khách mang về nhà một phần của kiệt tác ẩm thực này.
Phật Nhảy Tường không chỉ là một món ăn, mà còn là biểu tượng của sự tinh hoa ẩm thực Trung Quốc, lịch sử và văn hóa. Sự chế biến công phu, nguyên liệu quý hiếm và lịch sử lâu đời của nó đã khiến món ăn trở thành điểm nhấn trong thế giới ẩm thực cao cấp. Khi nó tiếp tục được yêu thích không chỉ ở Trung Quốc mà còn ở các quốc gia khác, món ăn này vẫn là minh chứng cho sức hấp dẫn vĩnh cửu của ẩm thực truyền thống Trung Quốc, kết hợp giữa hương vị, dinh dưỡng và di sản văn hóa trong mỗi tô súp.