Một thiên thạch sao Hỏa nặng 25 kilogram (54 pound), có tên gọi là NWA 16788, sắp được đưa ra đấu giá tại nhà đấu giá Sotheby’s ở New York, với mức định giá từ 2 triệu đến 4 triệu đô la Mỹ. Đây là mảnh thiên thạch có nguồn gốc từ sao Hỏa lớn nhất từng được phát hiện trên Trái Đất — lớn hơn khoảng 70% so với mảnh lớn thứ hai từng được biết đến. Thiên thạch này có kích thước khoảng 38 x 28 x 15 cm (15 x 11 x 6 inch) và chiếm 6,5% tổng khối lượng vật chất sao Hỏa đã được ghi nhận trên hành tinh của chúng ta.
Theo các nhà khoa học, NWA 16788 được phóng khỏi bề mặt sao Hỏa trong một vụ va chạm dữ dội với một tiểu hành tinh khổng lồ. Sau hành trình dài khoảng 225 triệu km (140 triệu dặm) trong không gian, thiên thạch tiến vào khí quyển Trái Đất, nơi nó chịu sức nóng khủng khiếp và hình thành một lớp vỏ thủy tinh đặc trưng trên bề mặt. Nó rơi xuống sa mạc Sahara, tại vùng xa xôi Agadez của Niger, nơi được một thợ săn thiên thạch phát hiện vào tháng 11 năm 2023.
Về mặt địa chất, NWA 16788 là một mẫu olivine-microgabbroic shergottite — một loại đá núi lửa hình thành từ quá trình nguội chậm của magma trên sao Hỏa. Thành phần của nó hoàn toàn phù hợp với các mẫu đá sao Hỏa mà các tàu thăm dò Viking của NASA đã phân tích vào những năm 1970. Độ quý hiếm của nó được thể hiện rõ bởi thực tế là, trong số hơn 77.000 mẫu thiên thạch được công nhận trên toàn thế giới, chỉ khoảng 400 là có xuất xứ từ sao Hỏa, và đa phần là những mảnh nhỏ hơn rất nhiều.
Nhà đấu giá Sotheby’s khẳng định rằng việc sở hữu một mẫu vật như NWA 16788 là cực kỳ hiếm hoi, cả về giá trị sưu tầm lẫn giá trị khoa học. Thiên thạch này mang lại một mối liên kết hữu hình với hành tinh Đỏ và cung cấp tư liệu quý giá giúp các nhà khoa học nghiên cứu lịch sử địa chất của sao Hỏa. Buổi đấu giá là một phần của sự kiện “Geek Week 2025” do Sotheby’s tổ chức, quy tụ 122 hiện vật tự nhiên quý hiếm — trong đó có cả một bộ xương khủng long Ceratosaurus non. Trước khi được đấu giá vào ngày 16 tháng 7 năm 2025, NWA 16788 đã được trưng bày công khai tại phòng triển lãm của Sotheby’s ở New York.
Tóm lại, NWA 16788 không chỉ là một bảo vật ngoài hành tinh vô giá, mà còn là một chìa khóa mở ra cơ hội hiểu sâu hơn về nguồn gốc và tiến hóa của hành tinh Đỏ — điều khiến nó trở thành mục tiêu khao khát của cả giới sưu tập lẫn giới nghiên cứu khoa học.