Tại nhiều khu dân cư ở Hà Nội, chuỗi vụ trộm xe máy gần đây đã khiến người dân hoang mang, trong khi lực lượng công an nỗ lực truy tìm manh mối. Những vụ trộm diễn ra nhanh gọn, chuyên nghiệp, gần như không để lại dấu vết nào – dấu hiệu cho thấy thủ phạm là người có kinh nghiệm. Thế nhưng, khi cơ quan chức năng khoanh vùng và bắt giữ các nghi phạm, sự thật lộ ra còn gây sốc hơn những gì nhiều người tưởng tượng. Hóa ra, nhóm trộm này không phải là tội phạm đầy kinh nghiệm, mà là một nhóm thiếu niên địa phương tự học hành vi phạm pháp qua mạng.
Động cơ của các em khá quen thuộc với nhiều bậc phụ huynh và cán bộ bảo vệ pháp luật ngày nay: cần tiền để nạp vào game online. Trong một vụ việc phản ánh rõ nét những thách thức thời hiện đại liên quan tới tội phạm vị thành niên, các thiếu niên này khai đã học được một phương thức phá khóa xe máy tinh vi chỉ nhờ vào các video phát tán trên mạng. Từ những mẹo tưởng như vô hại trong thế giới số, các em đã sử dụng chúng để gây ra hàng loạt vụ trộm ngoài đời thực, nhắm vào những nạn nhân không kịp trở tay vào ban đêm.
Bất ngờ hơn cả là mức độ phối hợp ăn ý giữa các em. Nhóm sẽ đi do thám, chọn xe đang đỗ tại nơi vắng vẻ, rồi ra tay chớp nhoáng trước khi rút lui êm thấm. Xe đánh cắp được bán đi, số tiền thu được dùng để mua vật phẩm hoặc nâng cấp tài khoản trong game. Ranh giới giữa thực tế và thế giới ảo dường như đã mờ hẳn trong suy nghĩ của các em – nơi mà hậu quả ngoài đời thật không còn là điều khiến chúng lo ngại.
Vụ việc đã làm dấy lên nhiều lo ngại trong cộng đồng, khi mọi người bắt đầu nhìn rõ hơn vào những mặt tối của internet cũng như sự dễ bị tổn thương của giới trẻ. Câu chuyện đặt ra nhiều câu hỏi về vai trò giám sát của phụ huynh trong thời đại công nghệ số, và trách nhiệm của các nền tảng mạng trong việc kiểm soát nội dung có thể cổ súy cho hành vi phạm pháp. Giới chức coi đây là minh chứng rõ ràng cho việc thông tin, nếu không được định hướng đúng đắn, có thể dẫn dắt tâm trí non nớt theo chiều hướng sai lệch.
Cuộc điều tra này đang trở thành ví dụ điển hình cho xu hướng đáng lo ngại: tội phạm ngày càng trẻ hóa và ngày càng biết tận dụng công nghệ để thực hiện hành vi phạm tội. Internet, nơi từng được xem là kho kiến thức mở, nay lại trở thành lớp học vô hình dạy cách thực hiện hành vi sai trái mà không có người hướng dẫn or kiểm soát. Khi quá trình xử lý pháp lý với các thiếu niên này tiếp tục, cả cộng đồng buộc phải đối diện với một thực tế mới – một thế hệ tội phạm có thể được hình thành chỉ qua vài cú click chuột. Điều này là lời cảnh tỉnh rõ ràng rằng những điều trẻ em tiếp cận và học được trên mạng hoàn toàn có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng ngoài đời thực.